نویسندگان:

¹دانشجوی دکتری گروه روانشناسی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران

چکیده فارسی: استرس شغلی به صورت عدم هماهنگی بین نیازهای شغلی و توانایی­ها، قابلیت­ها و خواسته­های فرد تعریف می­شود. تنش شغلی دارای عوارض و پیامدهای مختلف جسمی، روانی و رفتاری است. استرس شغلی پزشکان به عنوان اعضای مهم نظام بهداشتی درمانی می تواند نه تنها بر کیفیت مراقبت از دیگران، بلکه بر کیفیت زندگی و سازگاری زناشویی خودشان نیز تأثیرگذار باشد. علاوه بر آن، زنان یکی از اقشار آسیب پذیر جامعه محسوب می شوند. لذا این پژوهش به منظور بررسی رابطه­ی بین استرس شغلی با کیفیت زندگی و سازگاری زناشویی پزشکان زن در شهرستان آمل در سال 1394 انجام گرفته است. این پژوهش از نوع مطالعات توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری در این مطالعه شامل کلیه­ی پزشکان زن شاغل در بیمارستان­ها و مطب­های شخصی، شهرستان آمل (158 نفر) می­باشند که برحسب جدول کرجسی و مورگان ، 100 نفر از آنان به عنوان نمونه انتخاب شده­اند. ابزارهای مورد استفاده برای گردآوری داده­ها شامل پرسشنامه­های (سازگاری زناشویی گراهام اسپنیر) ، (استرس شغلی سازمان بین المللی ایمنی و سلامت کار) و (کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی) بود.به منظور بررسی روایی و پایایی این پرسش­نامه از آزمون آلفای کرونباخ استفاده ­شد که ضریب پایایی برای پرسش­نامه­ی مقیاس کیفیت زندگی برابر95/0 و پرسش­نامه­ی سازگاری زناشویی برابر95/0 و پرسش­نامه­ی استرس شغلی سازمان بین­المللی ایمنی و سلامت کار برابر89/0 بود. به منظور بررسی رابطه­ی استرس شغلی با کیفیت زندگی و سازگاری زناشویی از آزمون­های ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل کانونی استفاده­شد.طبق یافته­های پژوهش، بیشترین پاسخگویان پزشکان عمومی بوده­اند و بالای 20 سال سابقه­ی کاری داشته­اند. بین استرس شغلی وکیفیت زندگی پزشکان زن، رابطه­ی منفی و معنی­داری وجود دارد. بین استرس شغلی و سازگاری زناشویی پزشکانزن رابطه­ی منفی وجود دارد. بین کیفیت زندگی و سازگاری زناشویی پزشکان زن رابطه­ی معنادار وجود دارد. مقدار ویژه 774/. و با وجود مقدار همبستگی کانونی 88/. درباره­ی متغیر کیفیت زندگی می­توان نتیجه گرفت که متغیر پیش­بین استرس شغلی در کانون پیش بینی کیفیت زندگی قوی­تر و دقیق­تر عمل کرده است.با توجه به رابطه­ی منفی و معنی­داربین استرس شغلی و کیفیت زندگی پزشکان زن، بنابراین پزشکان زن می توانند با برنامه ریزی صحیح و تنظیم ساعت­های کاری از میزان استرس در شغل خود بکاهند و در زندگی زناشویی سازگاری بهتری با همسر خودداشته باشند و در نتیجه سطح کیفیت زندگی خود را بالا ببرند.

Relationship between job stress and marital adjustment and quality of life of female physicians in the Amol city

English Abstract: Occupational stress incurs various physical, psychological, and behavioral consequences. The occupational stress among physicians, as important members of the healthcare system, can affect not only their quality of care for others, but also of their lives and marital adjustment. As women are considered vulnerable in the society, this study, therefore, was conducted to determine the relationship between occupational stress and female physicians’ quality of life and their marital adjustments in Amol city in 1394. Method: It was a descriptive-correlational study. The statistical population included all female physicians either employed in hospitals or working at their offices in Amol city (158 subjects). 100 subjects were selected as samples referring to the Krejcie and Morgan table. The instruments used for data collection included the following questionnaires: (Spanier's Dyadic Adjustment Scale), (Occupational Stress, the International Labour Standards on Occupational Safety and Health), and (QOL, World Health Organization). Cronbach's alpha test was used to determine the reliability of the questionnaire. The reliability coefficient for the QOL scale was 0.95, for the dyadic adjustment was 0.95 and for the occupational stress questionnaire of the International Labor Organization for occupational safety and health was 0.89. Pearson correlation coefficient and focal analysis were used to determine the relationship between occupational stress, quality of life, and dyadic adjustment. Findings: There is a negative and significant relationship between occupational stress and the quality of life among female physicians. Female physicians showed a negative relationship between their occupational stress and dyadic adjustment. There is a significant relationship between quality of life and dyadic adjustment among female physicians.Result: Considering the negative and significant relationship between occupational stress and the quality of life among female physicians, female physicians can reduce the amount of stress by having appropriate work-plan and adjusting their working hours to enjoy better adjustment with their spouses in their marital life, hence enhancing their quality of life