چکیده فارسی: زوجدرمانی به‌عنوان درمان ترجیحی آشفتگیها و مشکلات متداول در روابط بین زوجین، شناخته شده است. مدلهای مختلف زوجدرمانی با هدف مشترک درمان آشفتگیهای ارتباطی زوجین پا به عرصه گذاشتهاند، گرچه همچنان با رویکردی جامع و کارآمد فاصله دارند. این مقاله دو هدف اصلی دارد: هدف اول، معرفی اصول و فنون یک مدل جدید زوجدرمانی، موسوم به زوجدرمانی پارادوکسی یا زوجدرمانی به روش PTC است؛ هدف دوم، سنجش اثربخشی مدل زوجدرمانی به روش PTC بر مشکلات زناشویی است. در این پژوهش، یک زن و شوهر در یک دوره زوجدرمانی به روش PTC شرکت کردند. ارزیابی شاخصهای بالینی و نتایج درمان بر اساس مقیاس سلامت روانی (MHI-28)، پرسشنامه وضعیت زناشویی گلومبوک- راست (GRIMS) و مقیاس درجه‌بندی ذهنی نتایج درمان (TOSRS) قبل از شروع درمان، در انتهای جلسات درمان و در مراحل پیگیری 2 و 4 ساله صورت گرفت. نتایج نشان داد که نمره بهزیستی روانشناختی زوجین افزایش و نمره درماندگی روانشناختی و مشکلات ارتباطی آنها کاهش قابل‌ملاحظه داشته است. ارزشیابی نتایج درمان نیز نشان داد که درمان کاملا موفقیت‌آمیز بوده است. بر اساس ارزیابیهای زوجین، میزان پیشرفت و بهبودی حاصل از زوجدرمانی به روش PTC در پایان درمان برای زن 90% و برای شوهر 95% برآورد شد. نتایج پیگیری مرحله اول و دوم، به ترتیب پس از دو سال و چهار سال نشان داد که تغییرات رضایت‌بخش درمانی در حد 90% برای زوجین از ثبات و استمرار برخوردار بوده و بازگشتی هم گزارش نشد. این نتایج، تاثیرات درمانی عمیق و پایدار مدل زوجدرمانی به روش PTC را در کوتاهترین زمان ممکن تایید میکند. مکانیسمهای تاثیرگذاری "برنامهزمانی مدیریت نوبتی" و "برنامه گفتگوی دوجانبه پارادوکسی"، به عنوان دو فن اصلی زوجدرمانی به روش PTC، و انطباق آنها با نتایج درمان زوجین در این مقاله شرح داده شده است. مدل زوجدرمانی به روش PTC، به‌عنوان رویکردی بسیار کوتاه مدت، ساده، تاثیرگذار و کارآمد و در عین‌حال اقتصادی برای درمان آشفتگیها و مشکلات زوجین معرفی و پیشنهاد میشود. زوجدرمانی به‌عنوان درمان ترجیحی آشفتگیها و مشکلات متداول در روابط بین زوجین، شناخته شده است. مدلهای مختلف زوجدرمانی با هدف مشترک درمان آشفتگیهای ارتباطی زوجین پا به عرصه گذاشتهاند، گرچه همچنان با رویکردی جامع و کارآمد فاصله دارند. این مقاله دو هدف اصلی دارد: هدف اول، معرفی اصول و فنون یک مدل جدید زوجدرمانی، موسوم به زوجدرمانی پارادوکسی یا زوجدرمانی به روش PTC است؛ هدف دوم، سنجش اثربخشی مدل زوجدرمانی به روش PTC بر مشکلات زناشویی است. در این پژوهش، یک زن و شوهر در یک دوره زوجدرمانی به روش PTC شرکت کردند. ارزیابی شاخصهای بالینی و نتایج درمان بر اساس مقیاس سلامت روانی (MHI-28)، پرسشنامه وضعیت زناشویی گلومبوک- راست (GRIMS) و مقیاس درجه‌بندی ذهنی نتایج درمان (TOSRS) قبل از شروع درمان، در انتهای جلسات درمان و در مراحل پیگیری 2 و 4 ساله صورت گرفت. نتایج نشان داد که نمره بهزیستی روانشناختی زوجین افزایش و نمره درماندگی روانشناختی و مشکلات ارتباطی آنها کاهش قابل‌ملاحظه داشته است. ارزشیابی نتایج درمان نیز نشان داد که درمان کاملا موفقیت‌آمیز بوده است. بر اساس ارزیابیهای زوجین، میزان پیشرفت و بهبودی حاصل از زوجدرمانی به روش PTC در پایان درمان برای زن 90% و برای شوهر 95% برآورد شد. نتایج پیگیری مرحله اول و دوم، به ترتیب پس از دو سال و چهار سال نشان داد که تغییرات رضایت‌بخش درمانی در حد 90% برای زوجین از ثبات و استمرار برخوردار بوده و بازگشتی هم گزارش نشد. این نتایج، تاثیرات درمانی عمیق و پایدار مدل زوجدرمانی به روش PTC را در کوتاهترین زمان ممکن تایید میکند. مکانیسمهای تاثیرگذاری "برنامهزمانی مدیریت نوبتی" و "برنامه گفتگوی دوجانبه پارادوکسی"، به عنوان دو فن اصلی زوجدرمانی به روش PTC، و انطباق آنها با نتایج درمان زوجین در این مقاله شرح داده شده است. مدل زوجدرمانی به روش PTC، به‌عنوان رویکردی بسیار کوتاه مدت، ساده، تاثیرگذار و کارآمد و در عین‌حال اقتصادی برای درمان آشفتگیها و مشکلات زوجین معرفی و پیشنهاد میشود. زوجدرمانی به‌عنوان درمان ترجیحی آشفتگیها و مشکلات متداول در روابط بین زوجین، شناخته شده است. مدلهای مختلف زوجدرمانی با هدف مشترک درمان آشفتگیهای ارتباطی زوجین پا به عرصه گذاشتهاند، گرچه همچنان با رویکردی جامع و کارآمد فاصله دارند. این مقاله دو هدف اصلی دارد: هدف اول، معرفی اصول و فنون یک مدل جدید زوجدرمانی، موسوم به زوجدرمانی پارادوکسی یا زوجدرمانی به روش PTC است؛ هدف دوم، سنجش اثربخشی مدل زوجدرمانی به روش PTC بر مشکلات زناشویی است. در این پژوهش، یک زن و شوهر در یک دوره زوجدرمانی به روش PTC شرکت کردند. ارزیابی شاخصهای بالینی و نتایج درمان بر اساس مقیاس سلامت روانی (MHI-28)، پرسشنامه وضعیت زناشویی گلومبوک- راست (GRIMS) و مقیاس درجه‌بندی ذهنی نتایج درمان (TOSRS) قبل از شروع درمان، در انتهای جلسات درمان و در مراحل پیگیری 2 و 4 ساله صورت گرفت. نتایج نشان داد که نمره بهزیستی روانشناختی زوجین افزایش و نمره درماندگی روانشناختی و مشکلات ارتباطی آنها کاهش قابل‌ملاحظه داشته است. ارزشیابی نتایج درمان نیز نشان داد که درمان کاملا موفقیت‌آمیز بوده است. بر اساس ارزیابیهای زوجین، میزان پیشرفت و بهبودی حاصل از زوجدرمانی به روش PTC در پایان درمان برای زن 90% و برای شوهر 95% برآورد شد. نتایج پیگیری مرحله اول و دوم، به ترتیب پس از دو سال و چهار سال نشان داد که تغییرات رضایت‌بخش درمانی در حد 90% برای زوجین از ثبات و استمرار برخوردار بوده و بازگشتی هم گزارش نشد. این نتایج، تاثیرات درمانی عمیق و پایدار مدل زوجدرمانی به روش PTC را در کوتاهترین زمان ممکن تایید میکند. مکانیسمهای تاثیرگذاری "برنامهزمانی مدیریت نوبتی" و "برنامه گفتگوی دوجانبه پارادوکسی"، به عنوان دو فن اصلی زوجدرمانی به روش PTC، و انطباق آنها با نتایج درمان زوجین در این مقاله شرح داده شده است. مدل زوجدرمانی به روش PTC، به‌عنوان رویکردی بسیار کوتاه مدت، ساده، تاثیرگذار و کارآمد و در عین‌حال اقتصادی برای درمان آشفتگیها و مشکلات زوجین معرفی و پیشنهاد میشود.
Evaluating the effectiveness of paradoxical couple therapy for the treatment of couple problems: A case study*
English Abstract: Couple therapy is considered as the treatment of choice for common distresses and problems within couples' relationships. Different models of couple therapy have been developed with the shared aim of treating the couples' distressed relationship. The present article has two purposes. Firstly, this article introduces the principles and techniques of a new couple therapy model named paradoxical couple therapy or PTC-based couple therapy. Secondly, this article evaluates the effectiveness of PTC-based couple therapy for the treatment of couples' distressed relationship. A husband and wife participated in the present study to receive a PTC-based couple therapy. Evaluation of clinical indices as well as treatment outcomes were performed based on Mental Health Inventory (MHI-28), Golombok Rust Inventory of Marital State Questionnaire (GRIMS), and the Treatment Outcome Subjective Rating Scale (TOSRS) at intake, the end of treatment sessions, and in a 2 and 4 years follow-up. The results indicated a considerable increase in the couples' score of psychological well-being as well as a considerable decrease in their score of psychological distress and relationship problems. Evaluation of the treatment outcomes also revealed that the treatment was completely successful. The couple rated their progress and improvement at the end of the treatment 90% for the wife and 95% for the husband. Evaluation of the treatment outcomes in a 2 and then 4 years follow-up showed that the treatment changes were satisfactory, stable and permanent, during which no relapse was happened. These results corroborate the deep and permanent effects of the PTC-based couple therapy in the shortest possible time. The influential mechanisms of “timetable for periodical management” and "timetable for paradoxical reciprocity negotiation", as the two main PTC-based couple therapy techniques, and their adjustment to the treatment outcomes are explained in the present article. The PTC-based couple therapy, as a very short-term, effective, efficient and yet economical approach is introduced and suggested for the treatment of couples' distresses and problems.