نویسندگان:

هنگامه کربلائی پور¹ .

¹دانشجوی دکتری روانشناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده فارسی: مادر به مثابه یکی از والدین در آموزه­های قرآنی و روایی شیعه اهمیت زیادی دارد و منزلت والایی برای وی در نظر گرفته شده است.احترام به والدین بویژه مادر، امری است که بلافاصله پس از مسأله توحید در آیات قرآن مورد توجه قرار گرفته و مادر انبیاء الهی ؛ موسی و عیسی علیهما السلام مخاطب وحی قرار کرفته­اند. در سخنان پیامبر (ص) و امامان شیعه (ع) نیز جایگاه بلند مادر تأکید شده است.در همان حال منابع فقه شیعی در کتابهای مختلف به تناسب احکامی را در مورد حقوق مادر بیان کرده­اند. این جستار نشان داده که امتیازهای حقوقی مادر در منابع فقهی به هیچ روی مساوق مقام و جایگاه مادر در آموزه های قرآنی نیست. بنظر می­رسد منابع فقهی به مادر صرفاً به مثابه ظرفی برای نگهداری و پرورش نطفه نگریسته اند ، چنان که پس از وضع حمل، فرزند را ملحق به پدر دانسته و از این رو به در بحث انساب، شیردادن، حضانت، قیمومیت و ولایت برای مادر حقوق در خوری قایل نشده­اند.این در حالی است که آموزه­های قرآنی فرزند را ملحق به هردوی والدین دانسته و بویژه حضانت  فرزند برای مادر را تأیید و تأکید کرده است

کلمات کلیدی: مادر ، قرآن ، ‌ حضانت ، حدیث ، الحاق فرزند به پدر ، ولایت بر فرزند ، فقه شیعه .

An Introduction to the Distinction between status of Motherhood in Quranic Teachings and Narration with the position of Motherhood in Shiite Jurisprudence

English Abstract: .   Mother as one of Parents is very important and has very significance status. Reverence and respect for the mother is considered immediately after monotheism(Taw hid) in the verses of Quran.  Revealed to the mothers of the prophets like Moses and Jesus addressed as Revelation. The magnificent status of mother is emphasized in utterances of prophet and shiite Imams. Shiite Jurisprudence Sources also have expressed some law concerning the rights of mother. This study has shown that the legal privileges of the mother in jurisprudential sources are in no way equal to the position of the mother in the Qur'anic teachings.it seems that the position of mother in Shiite Jurisprudence Sources is defined just as a vessel or container for keeping the sperm, as they considered the child after giving birth to join and belong to the father. In the discussion of genealogy, breastfeeding, custodyand guardianship, no rights have been given to the mother by These Jurisprudence Sources. However, in the Quranic teachings the child belongs to the parents,both father and mother and also the Quran emphasized the right of custody for mother.