نویسندگان:

چکیده فارسی: کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی یک برنامه گروهی است که با کمک ترکیبی از مراقبه ذهن‌آگاهی، آگاهی بدنی و تمرینات یوگا با هدف افزایش آگاهی انجام می‌شود. هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی تأثیر آموزش کاهش تنیدگی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر تعارض مادر- فرزند و قلدری در نوجوانان مادرسرپرست شهر اهواز بود. روش پژوهش، آزمایشی از نوع پیش‌آزمون-پس‌آزمون و پیگیری یک ماهه با گروه کنترل بود. در این پژوهش نمونه شامل 30 دانش‌آموز پسر مادر سرپرست بود که در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 15 نفر) گمارده شدند. گروه آزمایش 8 جلسه آموزش 90 دقیقه‌ای کاهش تنیدگی مبتنی بر ذهن‌آگاهی را دریافت و گروه کنترل مداخله‌ای دریافت نکرد. هر دو گروه در مرحله پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری، پرسشنامه تعارض والد- فرزند (PCS) و پرسشنامه قلدری (IBS) را تکمیل کردند. یافته‌ها تفاوت معناداری بین عملکرد دو گروه آزمایش و کنترل در نمرات تعارض والد- فرزند و قلدری در مرحله پس‌آزمون و پیگیری را نشان داد. بر اساس یافته‌های پژوهش حاضر می‌توان نتیجه گرفت که آموزش کاهش تنیدگی مبتنی بر ذهن‌آگاهی، یک آموزش مؤثر برای کاهش تعارضات والد- فرزندی و قلدری در نوجوانان مادر سرپرست است. با توجه به اثربخشی این روش، اجرای چنین جلساتی توسط روان‌شناسان، مشاوران مدارس و سایر درمانگران خانواده توصیه می‌شود.

The effectiveness of mindfulness-based stress reduction training on parent-child conflict and bullying in single mother-headed adolescents

English Abstract: Mindfulness-based stress reduction is a group program that uses a combination of mindfulness meditation, body awareness and Yoga asanas with the aim of increasing mindfulness. The purpose of the present study was to examine the effectiveness of mindfulness-based stress reduction training on mother-child conflict and bullying in single mother-headed adolescents in Ahvaz. The research method was experimental with pretest-posttest and one month follow-up with control group design. In this research 30 mother-headed students from among all the students in the academic year of 2017-2018, selected and were randomly assigned to experimental and control groups (15 persons per group). The experimental group received 8 sessions with 90 minutes of the training of mindfulness-based stress reduction and the control group did not receive any intervention. Both groups completed the parent-child conflict scale (PCC) and Illinois bullying scale (IBS) in three stages of pre-test, post-test and follow-up. Finding showed a significant difference between performance of both experimental and control groups in the scores of parent-child conflict and bullying in post-test and follow-up stages. Based on the findings of this study, it can be concluded that training program of mindfulness-based stress reduction is effective in reducing parent-child conflict and bullying among single mother-headed adolescents. Regarding the effectiveness of training, implementation of such educational programs by Psychologists, school counselors and other family therapists is recommended.