نویسندگان:

¹استادیار گروه روانشناسی، واحد کرج، دانشگاه ازاد اسلامی، کرج، ایران

چکیده فارسی: هیجان ابراز شده یکی از شاخص های پیش بینی کننده احتمال عود در افراد  با اختلال‌های روانی مزمن است. اهداف این پژوهش عبارت بودند از(1) بررسی رابطه آمادگی نسبت به شرم و گناه و سبک های مقابله‌ای دینی با شدت هیجان ابراز شده در اعضای خانواده بیماران با اختلال روانی مزمن و (2) بررسی ارتباط افتراقی آمادگی شخصیتی نسبت به شرم و گناه با سبک های مقابله‌ای دینی. جامعه پژوهش خانواده های افراد با اختلالات روانی مزمن در شهر زنجان در نظر گرفته شدند و نمونه گیری به صورت دردسترس انجام شد. در نهایت 116 نفر برای شرکت در این مطالعه اعلام آمادگی کردند. از افراد خواسته شد به پرسشنامه‌های جمعیت‌شناختی، پرسشنامه عواطف خودآگاه، پرسشنامه خانواده (شاخص هیجان ابراز شده) و فرم کوتاه شده سبک‌های مقابله‌ای دینی پاسخ دهند. یافته های تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد از بین متغیرها، تنها سبک مقابله‌ای دینی مثبت، تغییرات مربوط به شدت هیجان ابراز شده را پیش بینی کرد. همچنین آمادگی شخصیتی برای تجربه  احساس گناه با سبک مقابله ای دینی مثبت رابطه مستقیم و با سبک مقابله ای دینی منفی رابطه معکوس داشت، در حالیکه آمادگی شخصیتی تجربه شرم با سبک مقابله‌ای دینی مثبت ارتباط معکوس، ولی با سبک مقابله‌ای دینی منفی رابطه مستقیم داشت. از لحاظ مولفه های هیجان ابراز شده در 71 درصد از خانواده ها شاخص انتقاد از عضو بیمار و در 59 درصد شاخص درگیری هیجانی بیشتر از میزان طبیعی بود. به نظر می‌رسد نقش سبک مقابله ای دینی مثبت در مقایسه با آمادگی شخصیتی شرم و گناه در پیش بینی هیجان ابراز شده بیشتر است. تجربه شرم و گناه به عنوان یک مولفه شخصیتی کلی، تاثیری روی هیجان ابراز شده ندارد و یک علت احتمالی این امر احتمالاً به خاطر تاثیرعوامل خطر اجتماعی مرتبط با اختلال های روانی مانند انگ انگاری اجتماعی است. رابطه افتراقی آمادگی شخصیتی نسبت به شرم و گناه با سبک‌های مقابله‌ای دینی مثبت و منفی نشانگر این مساله است که احتمالاً آمادگی شخصیتی نسبت به شرم ممکن است در شکل گیری سبک مقابله‌ای دینی منفی اثر داشته باشد در حالیکه آمادگی شخصیتی نسبت گناه در شکل دهی به سبک‌های مقابله‌ای دینی مثبت نقش دارد.

The relationship between religious coping, shame- proneness, guilt- proneness and expressed emotion among family members of individuals with chronic mental disorder

English Abstract: Expressed emotion has been considered as one of the main predictors of relapse among individuals with chronic mental disorders. The aims of this study were (1) to investigate the association between expressed emotion, religious copings and shame- proneness, guilt- proneness among family members of people with chronic mental disorders, and (2) examining the differential relationship between shame- proneness, guilt- proneness and religious copings. Sample (n=116) which was selected by convenient method were people who had an individual with mental disorders in their families and who were supported by Iranian welfare organization. Participants were asked to filled demographic checklist, brief religious coping scale, test of self-conscious affect, and family questionnaire. Multiple regression analysis indicated that positive religious coping could predict expressed emotion above and beyond other variable. Furthermore, shame-proneness was directly associated with negative religious coping and inversely associated with positive religious coping. Also, guilt-proneness directly correlated with positive religious coping and inversely correlated with negative religious coping. It seemed positive religious coping could be a protective factor for expressed emotion in families with members whom had mental disorder. Individual traits like shame proneness and guilt proneness would not predict expressed emotion and this may have indicated the likely importance of social stigma against mental disorders. Differential relationship between shame proneness and guilt proneness with religious copings revealed that shame-proneness would be related to developing negative religious coping, whereas guilt-proneness may be considered as a contributing factor for developing positive religious coping.