نویسندگان:

سهراب هاشمی نژاد¹ .

¹دکتری آینده پژوهی، پژوهشکده آینده پژوهی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، پژوهشکده مهرستان، اصفهان، ایران،

چکیده فارسی: پژوهش حاضر با هدف بررسی جنسیت در روایت‌‌های زنانه و مردانه جنگ از منظر تحلیل انتقادی استعاره به‌روش کیفی از نوع تحلیل محتوای کیفی انجام شد. بدین‌منظور کلیه آثار علمی مکتوب در این زمینه مطالعه و استعاره‌‌های مفهومی و طرح‌‌واره‌‌های به‌‌کار رفته در شش داستان‌‌ با مضمون جنگ استخراج شد. سپس با مقایسه استعاره‌‌ها و طرح‌‌واره‌‌های به‌‌کار رفته، شیوه‌‌های مفهوم‌‌سازی ذهنی نویسندگان از استعاره‌‌های مستخرج از آثارشان شناسایی و پس از بررسی و تحلیل داده‌‌ها، با تکیه بر نقش جنسیت در پردازش استعاره و چگونگی مفهوم‌‌سازی از طریق استعاره‌‌ها و بینش پنهان در روایت داستان‌‌، انواع طرح‌‌واره‌‌های به‌‌کار رفته در داستان‌‌ها استخراج گردید. نتایج نشان داد که در آثار نویسندگان زن، بیشترین استعاره‌ مربوط به استعاره هستی‌‌شناختی و کمترین استعاره، جهتی است و در آثار راویان مرد، بیشترین استعاره‌‌ مربوطه به استعاره ساختاری و کمترین استعاره، جهتی است. این تفاوت در به‌‌کارگیری نوع استعاره توسط زنان نسبت‌به مردان حاکی از نوع نگرش و توانایی یا تمایل بیشتر آنها در ‌‌عینیت بخشیدن مفاهیم انتزاعی است. نتایج نشان داد که روش فوق می‌‌تواند برای تحلیل روایت از منظر تحلیل انتقادی استعاره در ادبیات دفاع مقدس مناسب باشد؛ چراکه طرح‌‌واره‌‌ها ازسویی نشان‌‌دهنده ساخت‌‌های زبانی و از سوی دیگر نشان‌‌دهنده شکل‌‌گیری تصاویر ذهنی درنتیجه مفهوم‌‌سازی است.

کلمات کلیدی: استعاره مفهومی ، روایت‌‌ داستانی جنگ ، تحلیل انتقادی استعاره ، جنسیت در روایت زنانه ، جنسیت در روایت مردانه ، طرح‌واره‌ها در داستان .

Gender in Female and Male Narratives of War from the Perspective of Critical Analysis of Metaphor

English Abstract: This qualitative study was conducted with the purpose of investigating gender in female and male narratives of war from the perspective of critical analysis of metaphor with the method of qualitative content analysis; thus, all written scientific sources were studied and conceptual metaphors and schemas applied in six stories about war were extracted. After comparing the metaphors and schemas, the methods of authors' mental conceptualization were identified from the metaphors extracted from their works. After analyzing the data, the types of schemas applied in the stories were extracted on the basis of the role of gender in analyzing the metaphors, the how of conceptualization with the metaphors and hidden insights in storytelling. The results showed that in the works of female writers, the most metaphor is related to ontological metaphor and the least is related to directional one, and in the works of male writers, the most is related to structural metaphor and the least is related to directional one. This difference between men and women in terms of applying the type of metaphor demonstrates the type of their attitude and ability or their greater desire to objectify abstract concepts. According to the results, the mentioned method can be suitable for analyzing the narratives from the perspective of critical analysis of metaphor in the literature of holy defense; because, the schemas on the one hand shows the linguistic constructions and on the other hand indicates the formation of mental images as a result of conceptualization.