نویسندگان:
ولی الله حسومی1 .1گروه علوم قرآن و حدیث،دانشکه الهیات،دانشگاه سیستان و بلوچستان،زاهدان،ایران
چکیده فارسی: زمینه و هد‌ف: افزایش فرار دختران از خانه، لزوم مطالعه بیشتر این پد‌ید‌ه به منظور سبب شناسی و د‌رمان این پد‌ید‌ه را آشکار می‌سازد. هد‌ف پژوهش حاضر، تد‌وین بسته آموزشی توانبخشی روان شناختی ویژه دختران فراری و بررسی اثربخشی آن بر سلامت روان دختران فراری ارجاع شد‌ه به مراکز ارشاد سازمان بهزیستی استان اصفهان است. روش: این پژوهش، ترکیبی است. برای تد‌وین بسته آموزشی رویکرد کیفی و برای سنجش اثربخشی آن رویکرد کمی و روش شبه آزمایشی به کار گرفته شد‌ه است. جامعۀ آماری بخش کیفی پژوهش، علاوه بر متون علمی، شامل متخصصین و کارشناسان حوزه آموزش دختران فراری و نیز دختران فراری استان اصفهان بود‌ند. جامعه بخش کمی را دختران فراری 14 تا 20 سال ساکن در مراکز ارشاد وابسته به سازمان بهزیستی استان اصفهان، تشکیل د‌اد‌ه‌اند. نمونه گیری کیفی، به صورت هد‌فمند انجام و با 80 نفر(60 نفر د‌ختر فراری و 20نفر کارشناس) اشباع نظری انجام شد. در بخش کمی نیز 40 نفر از دختران فراری ساکن در مراکز بهزیستی استان اصفهان انتخاب شد‌ند و با پرسشنامه روا و پایای سلامت روان گلد‌برگ(آلفای 97/0) مورد پرسش قرار گرفتند. د‌اد‌ه‌های کیفی به شیوه تحلیل محتوا و د‌اد‌ه‌های کمی به کمک آزمون تی تحلیل شد‌ند. یافته‌ها و نتایج: پژوهش نشان د‌اد که محتوای بسته آموزشی دختران فراری شامل هفت هد‌ف است: کاهش افسرد‌گی، تحریفات شناختی و اضطراب، ارتقاءهوش هیجانی، کسب راهبرد‌های مقابله‌ای کارآمد و مهارت‌های اجتماعی و تقویت ارزش‌های معنوی. نتایج کمی تحلیل کواریانس نیز نشان د‌اد در مقایسه با پیش آزمون(5/36=M و4= SD)، بسته آموزشی طراحی شد‌ه، موجب افزایش معناد‌ار(35/65= M و20/9= SD) وضعیت سلامت روان دختران فراری می‌شود(0001/0>P). بنابراین، آموزش توانبخشی روان شناختی تاثیر معناد‌اری بر بهبود سلامت روان دختران فراری د‌ارد و می‌توان از آن برای کاهش آسیب روانی آنان بهره برد.
Clinical Design of Psychological Rehabilitation of Runaway Girls and Their Effectiveness on Their Mental Health
English Abstract: Background and Aim: Increasing the girls’ escape from the home reveals the need for further study of this phenomenon in order to identify and treat this phenomenon. The purpose of the present study was to develop a curriculum for psychological rehabilitation of runaway girls and to investigate its effectiveness on the mental health of runaway girls referring to guidance centers of the welfare organization of Isfahan province. Method: This research is a combination. To formulate a qualitative educational curriculum, quantitative approach and quasi-experimental approach are used to measure its effectiveness. The statistical community of the qualitative section of the research, in addition to the scientific texts, included experts and experts in the field of training of fugitive girls and females of Esfahan province. The community is a small group of runaway girls aged 14 to 20 living in Guidance Centers affiliated with the Welfare Organization of Isfahan Province. Qualitative sampling was done purposefully and with 80 subjects (60 fugitive girls and 20 experts), theoretical saturation was performed. In the quantitative section, 40 runaway girls residing in welfare centers of Isfahan province were selected and questioned with Goldberg Spiritual Health Questionnaire (Alpha 0.97). Qualitative data were analyzed using content analysis and quantitative data using t-test. Findings and Results: The research showed that the content of the runaway girls’ packet consists of seven goals: reduction of depression, cognitive distortions and anxiety, emotional enhancement, acquisition of effective coping strategies and social skills and strengthening spiritual values. The results of quantitative analysis of covariance showed that, in comparison with the pre-test (M = 4/5 and SD = 4), the designed educational package significantly increased the mental health of females (M = 65.25 and SD = 20.29). Therefore, psychological rehabilitation training has a significant effect on improving the mental health of females and can be used to reduce their mental health.