چکیده فارسی:
زمینه و هدف: رسانه به‌عنوان یکی از قدرتمندترین ابزار ارتباطی عصر مدرن، بیش از هر ابزار دیگری در تعیین جهت کنش‌ها، رفتارها و تغییر انگیزه‌های انسان امروزی اثرگذار است؛ بنابراین ارتباط بین رسانه و دین و تأثیر رسانه بر رفتارهای مذهبی افراد، مسئله‌ای است که موردتأیید متفکران و پژوهشگران نیز قرار گرفته و بر همین اساس هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی عوامل مؤثر بر گرایش دانش‌آموزان به تماشای برنامه‌های دینی در رسانة ملی است.
روش: روش این پژوهش کمّی و پیمایشی است. به‌منظور سنجش روایی پرسش‌نامة محقق‌ساخته از دو روش اعتبار محتوایی و روایی سازه استفاده شد. برای سنجش پایایی مقیاس های مورداستفاده در تحقیق، از ضریب آلفای کرونباخ بهره‌گیری شد. میزان ضریب آلفای کرونباخ به‌دست‌آمده برای همة مفاهیم تحقیق، بزرگ‌تر از 85/0 است. جامعة آماری، دانش‌آموزان دبیرستانی شهر تهران به تعداد ۳۱۹۹۵۴ نفر بودند. نمونة آماری با استفاده از فرمول کوکران، تعداد 379 و روش نمونهگیری تصادفی تعیین شد که با استفاده از روش نمونهگیری احتمالی طبقه‌ای انتخاب شدند.
یافته ها و نتیجه‌گیری: یافته‌های تبیینی پژوهش نشان می‌دهد که حدود 41 درصد از واریانس متغیر گرایش به تماشای برنامه‌های دینی در رسانه ملی، توسط مجموع متغیرهای مستقل (سن، پایگاه اجتماعی- اقتصادی، جایگزین‌های فراغتی، اعتماد سیاسی و میزان دینداری) تبیین می‌شود. به‌طورکلی می‌توان چنین نتیجه‌گیری نمود که رسانة ملی می‌تواند با رویکرد تحول‌گرایانه و با استفاده از روشها، ابزارها و تکنیک‌های نوین و کارآمد، دین را در جلب و جذب بیشتر مخاطبان (به‌ویژه جوانان و نوجوانان)، تعمیق باورهای مؤمنان، بسط قلمرو و نفوذ به عرصه‌ها و ساحت‌های گوناگون حیات فردی و اجتماعی یاری کند.
Investigating the Factors Affecting the Tendency to Watch Religious Programs in National Media (Case Study: Students of Tehran High Schools)
English Abstract: Background and objectives: The media, as one of the most powerful communication tools of the modern age, is more effective in determining the direction of modern human actions, behaviors, and motivations. Therefore, the relationship between media and religion and the impact of the media on religious behaviors is an issue that has been approved by intellectuals and researchers, and therefore the main purpose of the present study is to examine the factors affecting students' tendency to watch religious programs in national media. Methodology: The method of this research is quantitative and survey. Two methods of content validity and structural validity were used to measure the validity of the researcher-made questionnaire. Cronbach's alpha coefficient was used to measure the reliability of the scales used in the research. Cronbach's alpha coefficient for all research concepts is greater than 0.85. The statistical population of the study included the high school students of Tehran (N=319,954). The statistical sample was determined using the Cochran formula as 379 and the participants were selected using the probability stratified random sampling method. Findings and Results: Explanatory findings of the research show that about 41% of the variance of the variable of religious programs in the national media is explained by the sum of independent variables (age, socio-economic base, leisure alternatives, political trust, and the amount of religion). In general, it can be concluded that the national media can help the religion with a transformational approach, using modern and efficient methods, tools and techniques in attracting more audiences (especially youth and adolescents), deepening believers, expanding the territory and influencing different areas of individual and social life.