نویسندگان:

¹استادیار گروه مدیریت و امور اداری،واحد خوی، دانشگاه آزاد اسلامی، خوی، ایران.

چکیده فارسی: اندیشمندان و علمای اسلام به پیوستگی دو حوزه دین و سیاست معتقدند؛ چرا که سیاست به عنوان وسیله ای برای تحقق بخشیدن به اهداف متعالی دین، ارتباط عمیق و خدشه ناپذیری با آن دارد. سخنان امام علی (ع) در سراسر نهج البلاغه نیز حاوی این مطلب است که ایشان، سیاست اصلی حکومت خویش را بر مبنای عدالت اجتماعی، اقتصادی و احیای ارزش های دینی و اخلاقی بنا نهاد و حاکمیت را نه سلطه گری که مسئولیت و امانت الهی می دید. وحدت و یکپارچگی امت اسلام نزد امیر مومنان (ع)، از جایگاه و اهمیت ویژه ای برخوردار است تا آنجا که پس از25سال، باز هم به سکوت خود ادامه می دهد و جهت جلوگیری از تفرقه، رنجش خاطر خویش را همچون استخوانی در گلو تحمل می نماید. در حکومت داری ایشان مباحثی چون اقامه مساوات و عدالت، صداقت و صراحت و عدم استبداد نسبت به مردم، بسیار مهم تلقی می شد. سایر جنبه های ارتباط دین و سیاست، در شخصیت ایشان به عنوان «حاکم جامعه اسلامی» نمایان می شود که در سه بخش سیره اخلاقی، اجتماعی و سیاسی به آن پرداخته شده است. نگرش دینی به کلیه مسائل از جمله سیاست، رنگ و بوی دینی می بخشد. نهج البلاغه -که بیانگر احوال و سخنان گرانمایه امام علی (ع) است- سرشار از مطالبی است که نشان دهنده آمیختگی دین و سیاست می باشد و نمود آشکار آن در شخصیت و سیره عملی مولای متقیان مبین آن است که ایشان در کوچک ترین مسئله زمامداری، با مسامحه برخورد نکرد و از سیاست به عنوان ابزاری جهت نیل به اهداف دین مبین اسلام بهره گرفت.

The relationship between religion and Politics in the concept of Nahjol balaghe and its uses

English Abstract: Most thinkers and scientists of Islam strongly believe in interconnection of religion and politics since politics has a deep and undeniable relation with religion as a means in order to realize cherished goals of religion. Remarks of Imam Ali throughout Nahj al-Balagha indicate that he has founded the main policy of his government on the basis of social and economic justice and revitalization of religious and moral values and he has considered government as a holy responsibility, not an opportunity for siege. Alliance of Islamic nation has had a special value for Imam Ali so that he continued his silence, although suffering from grief, in order to prevent from the alliance cut off. In his government, such values as justice, equality, honesty, and avoiding siege have been regarded as crucial factors. Other aspects of the interconnection between religion and politics are evident in his character as “the ruler of Islamic society” which were determined here in terms of moral, social, and political sketches. Religious attitudes give a religious view to all affairs including politics. A complex indicating circumstances and remarks of Imam Ali,Nahj al-Balagha is a precious source of matters revealing the interconnection of religion and politics and its apparent manifestation in the character and personality of Imam Ali who has never neglected even a tiny affair in his government and used politics as a means of reaching precious goals of Islam, the doubtless religion.