نویسندگان:

¹استادیار بخش ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه شیراز دانشگاه شیراز، دانشکده کشاورزی، بخش ترویج و آموزش کشاورزی.

چکیده فارسی: با وجود اهمیّت عقل در فلسفه فارابی، پژوهشی جامع درجهت تبیین اصول  تربیت عقلانی باتوجه‌به آراء و اندیشه‌های وی انجام نگرفته است، لذا هدف از انجام این پژوهش، تبیین اصول تربیت عقلانی باتوجه‌به اهداف تربیت عقلانی برمبنای اندیشه فارابی است. در این پژوهش که به روش استنتاجی فرانکنا صورت گرفته است؛ ابتدا مفاهیم مربوط به موضوع تحقیق توصیف شده، در ادامه، مضامین در مقوله‌های مجزا قرار گرفته و گزاره‌های واقع‌نگر فلسفی مربوط به آن مشخص شده است و در آخر به روش استنتاجی فرانکنا اصول تربیت عقلانی ازمنظر فارابی مشخص شده است. نتایج، مبین آن است که اصول تربیت عقلانی در اندیشه فارابی در حیطه‌ عقل نظری عبارتند از: اصل تربیت‌پذیری (تعلیم)، اصل راهنمایی، اصل لزوم آموزش و اصل تعقّل و در حیطه‌ عقل عملی: اصل آمادگی، اصل تربیت‌پذیری (تأدیب)، اصل مسئولیّت‌پذیری (عاملیّت فردی)، اصل تعاون و اصل استدراج.

Principles of Rational Education In Farabi's Thought

English Abstract: Despite the significant role of rationality in Farabi’s philosophy, no comprehensive research has been conducted to explain the principles of rational education explaining his ideas.  This research is intended to explain the principles of rational education in terms of its objectives according to Farabi’s thought. Employing Franken’s deductive method, the researchers explained the concepts of the research first. Then, they subdivided the themes into distinct categories and identified the realistic philosophical propositions.  Finally, the principles of ritual education were identified from Farabi’s point of view. The results revealed that the principles of rational education in the domain of theoretical rationality included training, guidance, the necessity of education, and rationality. In the ​​practical rationality, it included principles of readiness, trainability, responsiveness (individual agents), cooperation and gradualism.