نویسندگان:

¹استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده فارسی: هدف این پژوهش، بررسی و استخراج اصول تربیت توحیدی در هفت سال نخست زندگی فرد است. در این پژوهش با استفاده از روش‌های توصیفی، تحلیلی و استنتاجی به واکاوی متون اسلامی در رابطه با تربیت توحیدی در هفت سال نخست زندگی که در تعالیم دینی از آن  با عنوان «دوره سیادت» نام برده می‌شود، پرداخته شد. ازآنجاکه بنابر اعتقاد بسیاری از روان‌شناسان و علمای تعلیم‌وتربیت، این دوره در بنیان‌گذاری شخصیت فرد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و نیز اولین مواجهه فکری و عاطفی انسان با خدا در این مرحله از حیات وی صورت می‌گیرد، پرواضح است که کیفیت این مواجهه و رابطه نخستین و نیز چگونگی گذران این دوره طلایی تربیت، از چه اهمیت اساسی و تأثیر شگرفی در سراسر زندگانی آدمی و جهت‌گیری نهایی او برخوردار خواهد بود. در این پژوهش، با هدف بسترسازی و ایجاد آمادگی روحی و روانی در کودک به‌منظور ایجاد مبنایی برای استقرار و  بنیان‌نهادن نگرش توحیدی در مراحل دیگر رشد، تربیت توحیدی در سه بعد شناختی، عاطفی و ارادی (عمل) مورد بررسی قرار گرفت که از مهم‌ترین یافته‌های آن می‌توان به آموزش توحید به‌عنوان اولین آموزش رسمی در اسلام، تصحیح تفکر خام کودکان در رابطه با خدا، معرفی اسماء و صفات خداوند به‌جای تلاش درجهت اثبات وجود خدا، اجتناب از ارائه توضیحات ناقص و گمراه‌کننده، استفاده از زبان و ادبیات متناسب با فهم کودک، تقلید و الگوگیری از والدین، تربیت بر مدار محبت، ترسیم چهره صمیمی و مهربان از خدا در ذهن کودک، پرورش گرایشات ویژه درونی ازجمله کنجکاوی و زیبایی‌شناسی، تناسب فعالیت‌های عملی با امیال و آزادی کودک و به‌کار گیری اصول سهل‌گیری و تکرار در تربیت اشاره کرد.

The Principles of Monotheistic Education in Childhood (Lordship Phase)

English Abstract: The purpose of this research is to investigate and identify the principles of monotheistic (Tawhidi) education during the first seven years of life. This descriptive-analytical research follows a deductive method for the study of Islamic texts related to monotheistic education in the first seven years of life, referred to as the “lordship phase” in religious teachings. As this period is regarded as playing a specially significant role in one’s personality according to many psychologists and educationalists, and as it is believed that this period of life receives the first emotional encounter of human with God, it is quite obvious how essential the quality of this happenstance of the first meeting and passing this golden age fundamental importance can be. The effect of this period throughout the entire human life and its ultimate orientation is also very great. Aimed at establishing mental and psychological readiness for the child to found a thoughtful establishment of monotheistic attitude in other stages of development, this research investigated monotheistic education in three dimensions including cognitive, emotional and willful aspects. The most important findings of this research include the following: the possibility of teaching Tawhid as the first formal education in Islam, correcting children's awkward thinking about God, introducing the names and attributes of God instead of trying to prove the existence of God, avoiding the presentation of incomplete and misleading descriptions, the use of appropriate language and literature at children’s levels, imitation from and modeling of parents, compassion orientated education, visualizing merciful face of God in the minds of children, development of particular inner tendencies such as curiosity and aesthetics, fitfulness of practical activities with the desire and freedom of children, and application of the principles of simplification and repetition in the education.