نویسندگان:

¹کارشناس ارشد جامعه شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار.

چکیده فارسی: هدف اصلی این پژوهش، بررسی میزان عمل به هنجارهای اسلامی توسط دانش‌آموزان پسر دوره متوسطه است. باتوجه‌به ماهیت موضوع و اهداف پژوهش، روش پژوهش مورداستفاده، ترکیبی از نوع اکتشافی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش‌آموزان پسر دوره دوم متوسطه شهر تهران بوده است که براساس جدول مورگان، تعداد 389 نفر از دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه با روش نمونه­گیری خوشه­ای به‌عنوان نمونه برای اجرای پژوهش انتخاب شدند. ازآنجاکه این پژوهش ترکیبی بوده، برای مرحله کیفی نمونه­ای به تعداد 16 نفر صاحب­نظر و 15 نفر دانش­آموز برای انجام مصاحبه، به‌روش نمونه­گیری هدفمند (از نوع داوطلبانه) انتخاب شدند. برای جمع­آوری داده­های موردنیاز، از ابزار مصاحبه و پرسشنامه استفاده شد. داده­های حاصله با استفاده از شاخص­های آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه‌وتحلیل آماری قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که ازنظر دانش‌آموزان پسر دوره متوسطه، آنها تا اندازه زیادی به هنجارهای اسلامی در ابعاد پوشش و وضع ظاهری و عدم قصور و سهل­انگاری نسبت به وظایف خود عمل نموده­اند، اما در ابعاد رعایت شعائر دینی، رعایت ادب و احترام به مدیر، معلمان و سایر کارکنان مدرسه، رعایت حسن اخلاق و رفتار با سایر دانش‌آموزان، رعایت بهداشت و پاکیزه‌نگهداشتن فضای مدرسه، کم‌تر به هنجارهای اسلامی عمل نموده­اند. باتوجه‌به یافته­های پژوهش نتیجه گرفته می­شود که با ‏به‌کارگیری راهکارهای عملی پیشنهادی و فراهم‌نمودن محیط آموزشی و پرورشی مناسب در مدارس دوره متوسطه،  عمل به هنجارهای اسلامی را ‏بین دانش‌آموزان، می­توان افزایش داد.

The rate of Practicing Islamic Norms among High School Students: a Combined Study

English Abstract: The main purpose of this research is to assess the rate of practicing Islamic norms by high school boy students. Due to the nature of the subject and the research goals, combined exploratory method is used for this research. The statistical population of this study includes all second-grade high school boy students in Tehran from whom 389 were selected as the sample through cluster sampling method according to Morgan's table. Since this research is a combined one, a sample of 16 faculty members and 15 students were selected for the purpose of interviewing through purposive (volunteer) sampling at the qualitative stage. Interviews and questionnaires were used for data collection. The obtained data were analyzed using descriptive and inferential statistics. The results indicated that high school boy students strongly adhered Islamic norms in terms of clothing and appearance, and paying attention to their duties. However, in terms of observing the religious rites, courtesy towards the manager, teachers and other school staff, commitment to ethics and good behavior with other students, and hygiene and cleanliness of the school environment, they were weak in fulfilling Islamic norms. The findings of the research makes us conclude that applying the proposed practical strategies and providing appropriate educational environment in high schools, will facilitate the practice of Islamic norms among students.