نویسندگان:

¹دانشجوی کارشناسی ارشد مشاوره خانواده دانشگاه علامه طباطبایی تهران

چکیده فارسی: هدف این پژوهش بررسی و نقد اهداف تربیت فرهنگی بوردیو بر اساس دیدگاه‌های امام خمینی(ره) است. روش این  پژوهش تحلیلی و استنتاجی است. بر اساس یافته­های پژوهش، مفاهیم عمده اندیشه بوردیو شامل عادت‌واره، خشونت نمادین، ذائقه، میدان، سرمایه و مفاهیم توحیدمحوری، حق‌محوری و فطرت با اتکا به مبانی انسانشناسی و هستی­شناسی امام در  تبیین تربیت فرهنگی لحاظ شده است. نتایج نشان داد که اهداف تربیت فرهنگی  در دیدگاه بوردیو بر رویکرد انسان‌مدارانه و موقعیتی متکی و در دیدگاه امام نشأت گرفته از حق­مداری و غایت‌گرایی است. بوردیو ذیل هدف سلطه­زدایی بر نقد روابط سلطه بین نظام آموزشی و جامعه، بر بعد اجتماعی و کاهش نابرابریهای طبقاتی تأکید می­کند در حالی که امام روابط سلطه جامعه و نظام کشورهای سلطه­گر را نقد، و بر بعد اجتماعی (جامعه توحید محور) و بعد فردی (تزکیه) و کاهش نابرابریهای طبقاتی تأکید می­کند. در هدف آگاهی‌بخشی، نگاهی سلبی به جامعه، ابزار کشف روابط پنهان، تهدید دولتمردان و پرورش افراد منتقد مدنظر بوردیو است؛ ولی امام در هدف آگاهی بخشی، نگاه ایجابی به جامعه، ابزار رشد، تقویت و تثبیت حکومت، یاری رساندن به دولتمردان، ویژگی اقتدار و پرورش افراد با بصیرت را مطرح می­کند. احترام به تنوع فرهنگی هدف مشترک دو دیدگاه است که از دیدگاه امام در پرتو تحقق اهداف الهی پذیرفتنی است.

Explaining and criticizing the Goals of Bourdieu's Cultural Education (Based on Imam Khomeini's Views)

English Abstract: This research is intended to review and criticize the goals of Bourdieu's cultural education based on Imam Khomeini's (RA) views. This research follows analytical-inferential method. Based on research findings, major concepts of Bourdieu's thought including habits, symbolic violence, taste, field, capital, concepts of monotheism, righteousness orientation, and Fitrah, based on the anthropology and ontology of Imam Khomeini, are considered in explaining cultural education. The results indicated that the objectives of cultural education in Bourdieu's views depend on the humanistic and situational approach. In the viewpoint of the Imam Khomeini, however, it is based on righteousness orientation and finality orientation. Bourdieu underlies the purpose of demolishing domination and criticizes the domination relations between the educational system and society, and focuses on social dimension and the reduction of class inequalities. Imam Khomeini, however, criticizes the domination relations of the society and the system of dominant orientation countries, and focuses on the social dimension (monotheistic society) and individual dimension (purification) and the reduction of class inequalities. With regard to enlightenment goal, Bourdieu considers a rejection approach to the society, discovering the instruments of hidden relationships, threatening statesmen, and growing criticizer individuals. However, Imam Khomeini has an affirmative approach to the society and focuses on instruments of growth, strengthening and consolidating the government, and helping governors as the characteristics of authority and of the insightful people. Respecting cultural diversity is the common purpose of the two views which is, of course, acceptable in the view of Imam just in the light of the fulfillment of divine goals.