نویسندگان:
محمد امینی1 .1کارشناس ارشد مشاوره دانشگاه علوم و تحقیقات تهران و مدرس گروه روا نشناسی دانشگاه سوران درکردستان عراق
چکیده فارسی: در پژوهش حاضر محتوای کتاب‌های درسی دوره ابتدایی به لحاظ میزان توجه به مؤلفه‌های ارزش‌های اخلاقی بررسی شده است. جامعه تحلیلی شامل کتاب‌های درسی دوره ابتدایی در سال تحصیلی 1397−1398 می‌باشد که براساس نمونهگیری هدفمند پنج عنوان فارسی بخوانیم، فارسی بنویسیم، تعلیمات اجتماعی، هدیههای آسمان و آموزش قرآن به‌عنوان نمونه انتخاب گردید. ابزار جمعآوری اطلاعات سیاهه تحلیل محتوا مشتمل بر هفده ارزش اخلاقی بود که عبارت‌اند از قناعت، عفت، ظلمستیزی، شجاعت، ایثار، تواضع، وطندوستی، امانتداری، همدلی، پشتکار، صداقت، صبر، مهرورزی، احترام، قدرشناسی، وفای به عهد و گذشت که روایی آن با استفاده از قضاوت متخصصان تعیین شد. دادههای حاصل با استفاده از شاخصهای آمار توصیفی در فرایند تحلیلی آنتروپی شانون، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان دادند که 413 مرتبه به ارزش‌های اخلاقی در کتابها توجه شده است که سهم کتاب فارسی بخوانیم 122، فارسی بنویسیم 63، تعلیمات اجتماعی 61، هدیههای آسمان 87 و آموزش قرآن 80 مرتبه بوده است. براساس شاخص ضریب اهمیت ارزش اخلاقی شجاعت با ضریب (066/0)، قدرشناسی با ضریب (066/0)، ایثار با ضریب (065/0)، مهرورزی با ضریب (064/0)، وطندوستی با ضریب (063/0) و صبر با ضریب (062/0) شش ارزش مهم، پرتکرار و مورد توجه در کتاب‌های درسی دوره ابتدایی بودهاند.
An Analysis of the Status of Moral Values in Primary School Textbooks: Shannon Entropy Method
English Abstract: The present study aimed to analyze the status of moral values in primary school textbooks. The analytical society included five textbooks of the primary school –Let’s Read Farsi, Let’s Write Farsi, Social Teachings, Heavenly Gifts, and Teaching Quran – purposively sampled during academic years 2018-19. The content analysis list of seventeen ethical values, including contentment, chastity, fighting against injustice, courage, sacrifice, humility, patriotism, trusteeship, sympathy, perseverance, honesty, patience, affection, respect, appreciation, keeping promises, and forgiveness constituted our data collection tool, whose validity was determined by experts’ opinions. The collected data were analyzed by using descriptive statistics indices in Shannon entropy analytical process. The results of the analysis revealed that the above ethical values were mentioned 413 times in the selected textbooks: Let’s Read Farsi (122 times), Let’s Write Farsi (63 times), Social Teachings (61 times), Heavenly Gifts (87 times), and Teaching Quran (80 times). In terms of the relative importance index, the following six moral values were among the most important values highly noted in the selected textbooks of the primary school: courage (0.066), appreciation (0.066), sacrifice (0.065), affection (0.064), patriotism (0.063), and patience (0.06).