چکیده فارسی: هدف اصلی این پژوهش، طراحی الگوی برنامه درسی مبتنی بر یادگیری مشارکتی در دانشگاههای علوم دینی مجازی است. این پژوهش از نوع پژوهشهای کیفی و مبتنی بر نظریه داده‌بنیاد بود که مشارکتکنندگان در آن متخصصان برنامهدرسی، مدرسان و کارشناسان دانشگاههای قرآن و حدیث، جامعه المصطفی و امام خمینی بودند. بر مبنای منطق نمونهگیری هدفمند و با استفاده از شیوه ملاکمحور 31 نفر برای مصاحبه انتخاب شدند. تحلیل مصاحبهها به شیوه داده‌بنیاد، 145 کد باز، 82 کد محوری و هفت کد انتخابی را آشکار ساخت که نشان میدهد در برنامه درسی موجود این دانشگاهها به تعامل و مشارکت چندان توجه نشده است. بر اساس الگوی پیشنهادی، با استفاده از رویکرد یادگیری مشارکتی میتوان عناصر برنامهدرسی مجازی شامل محتوا، فعالیتهای یادگیری و شیوههای ارزشیابی را بهگونه ای طراحی کرد که معلمان از طریق شیوههای تعاملی و ایجاد مشارکت، تعاملات دانشجویان با محتواهای متنوع، دانشجویان و استاد را به صورت فردی و گروهی افزایش دهند. بسط تعاملات بین دانشجویان با استفاده از شیوه مشارکتی میتواند به شکلگیری اجتماع پژوهشی و بهبود کیفیت تجربه یادگیری دانشجویان کمک کند.
The Curriculum Model of the Virtual Universities of Religious Sciences Based on Collaborative Learning: A Case Study of the Quran and Hadith University, Al-Mustafa International University and Imam Khomeini Education and Research Institute
English Abstract: The main purpose of this study was to design a virtual curriculum model based on collaborative learning at the virtual religious universities. The study was a qualitative research according to the data-based theory. The research participants included experts and professors of the virtual curriculum at the Quran and Hadith University, al-Mustafa International University, and Imam Khomeini Education and Research Institute, who were selected using purposeful sampling method. Through criterion-based sampling method, 31 people of them were selected for interview. Data were analyzed through three open, axial, and selective coding stages that finally identified 145 open codes, 82 axial codes, and 7 selective codes, which showed that the existing curricula of these universities paid little attention to interaction and participation. According to the proposed model, using the collaborative learning approach, the elements of virtual curriculum, including content, learning activities, and evaluation methods, were designed in a way that that the teachers, through interactive and collaborative methods, could increase the students’ interactions with a variety of contents, with other students, and with the teachers themselves, individually and in groups. Developing interactions among students through a collaborative approach could help establish the research community and improve the quality of students’ learning experiences.