چکیده فارسی: نظر به ضرورت تدوین چارچوب ادراکی مشخصی از بایسته‌های رفتاری نقش استادان دانشگاهی در نظام آموزش عالی ایران، مطالعه حاضر بنا دارد در جهت توسعه الگویی زمینه‌مند از بایسته‌های نقش فرا آموزشی استادان دانشگاه اسلامی کوشش نماید. در این پژوهش، سازوکار مربوط به روش تحقیق پدیدار‌شناسی از این جهت که به فهم تجربه زیسته مشارکت‌کنندگان کمک می‌کند به کار گرفته شد. جامعه مورد مطالعه آن دسته از اعضای هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد بودند که دارای حداقل مرتبه علمی دانشیاری و ده سال سابقه کاری بودند. روش نمونه‌گیری هدفمند با انجام مصاحبه نیمه ساختاریافته پی گرفته شد تا نهایتاً پس از اشباع داده‌ها و تکرار یافته‌ها، کفایت نمونه با تعداد 13 نمونه مسجل شد. نتایج تحلیل داده‌ها به روش تحلیل محتوای قراردادی نشان داد که الگوی رفتارهای نقش فرا آموزشی شامل 3 بعد و 10 مؤلفه می‌باشد و ابعاد احصا شده شامل نقش مرجعیت اخلاقی، نقش مشاوره مددکارانه و نقش توانمندسازی هستند. شایان ذکر است تأیید خوشه‌بندی الگو براساس تحلیل آماری به روش آزمون دو جمله‌ای صورت پذیرفت.
Exploring a Contextualized Model of the Islamic University Professors’ Extra-Teaching Role Behaviors, Based on Their Professional Experiences, and from the Perspective of Role Theory
English Abstract: Considering the necessity of formulating a specific perceptual framework for the behavioral requirements of the university professors’ roles in Iran’s higher education system, the present study seeks to develop a contextualized model of the requirements of the Islamic university professors’ extra-teaching roles. In this study, a phenomenological research method was used to help understand the participant’s lived experience. The study population consisted of the faculty members at Ferdowsi University, Mashad, who had at the minimum an associate professor degree and 10 years of work experience. The purposeful sampling method was followed by a semi-structured interview, and finally the adequacy of the sample with 13 samples was confirmed after data saturation and replication of the findings. The findings of the analyzed data through conventional content analysis method showed that the model of extra-teaching role behaviors consisted of 3 dimensions and 10 components. The dimensions included the role of moral authority, the role of social work advisory, and the role of empowerment. It is worth mentioning that the model clustering was confirmed according to statistical analysis by two-sentence test.