نویسندگان:

¹دانشجوی دکترای جامعه شناسی تغییرات اجتماعی در دانشگاه شیراز و مدرس دانشگاه پیام نور بوشهر

چکیده فارسی: این مطالعه با هدف کشف تجارب زیسته دانشجویان در زمینۀ برنامه‌درسی پنهان عفاف و حجاب دانشکده پزشکی مشهد و با استفاده از شیوه پدیدارشناسی انجام شد.
ابزار گردآوری داده مصاحبه نیمه‎ساختار‎یافته بود. به صورت نمونه‎گیری هدفمند با 25 نفر از دانشجویان مصاحبه انجام شد. داده‎های جمع‌آوری‌شده به شیوه کیفی و با استفاده از نرم‌افزار Maxq در سه مرحله (کدبندی آزاد، محوری و انتخابی) کدبندی و تحلیل شد. اعتبار و صحت یافته‎ها براساس بررسی مجدد داده‎ها توسط شرکت‎‎کنندگان پژوهش، استفاده از همتایان پژوهشی، سه سویه‌سازی بررسی و تأیید شد.
نتایج نشان داد که یادگیری‌های دانشجویان در زمینۀ عفاف و حجاب طی تحصیل در دانشکده پزشکی مشهد، در برخی موارد در تضاد با اهداف برنامه‌درسی رسمی بوده به‎گونه‎ای که حساسیت‌های مذهبی و فرهنگی برخی از دانشجویان در خصوص رعایت حد و مرزهای پوشش اسلامی و تعامل با جنس مخالف تا حدی کاهش یافته و رعایت آن کمرنگ‎تر شده است. به نظر می‎‎‎رسد که مسئولین باید توجه بیشتری به نقش برنامه‌درسی پنهان و یادگیری‌های ناآشکار حاصل از آن، به‌ویژه در زمینۀ عفاف و حجاب، داشته باشند و تلاش نمایند از ظرفیت‌های موجود در این زمینه جهت نهادینه‎سازی عفاف و حجاب استفاده نمایند.

The Decline in Chastity and Hijab Values at the Medical College: A Phenomenological Study

English Abstract: This study was conducted with the aim of discovering students' experiences in the field of hidden curriculum for chastity and veiling in the medical college of Mashhad using a phenomenological method. The data collection tool was semi-structured interview. An interview was conducted on the basis of purposeful sampling with 25 students. The collected data were encoded and analyzed using MaxQ software in three stages (free coding, axial coding, and selective coding). Validity and rightness of the findings were reviewed and confirmed by research participants, using research partners, and  triangulation method. The results showed that students' learning  regarding chastity and hijab while studying at Mashhad medical college was in some cases contrasted with the formal curriculum objectives, in a way that the religious and cultural sensitivities of some students regarding the attention to and observance of the boundaries of Islamic dress and interaction with the opposite sex have diminished to a lesser extent. It seems that authorities should pay more attention to the role of hidden curriculum and the related informal learning, especially with regard to chastity and hijab, and try to use existing capacities in this area to institutionalize chastity and hijab.