نویسندگان:

¹کارشناس ارشدجامعه شناسی دانشگاه آزاداسلامی واحدجهرم

چکیده فارسی: این مقاله به روش توصیفی و تحلیلی در جستجوی تربیت منبعث از مبانی اعتقادی و اسلامی است که از ملزومات فرهنگ اسلامی می‌باشد. هنر اسلامی به دلیل غنای فرهنگی و مذهبی بهترین شیوۀ استفاده از قابلیت‌های اخلاقی و معنوی می‌باشد. چنانچه­ ترویج و ارائه آداب و تربیت اخلاقی به گونه­ای که هم در تربیت هنرمند و هم در اشاعه آن در فرهنگ جامعه مؤثر باشد در تفکر و تمدن اسلامی امری ضروری بوده است.
پرسش­های اصلی مقاله عبارتند از: رابطه هنر و­ اخلاق در فرهنگ اسلامی چگونه است؟ قالب‌های هنری و بیانی هنر خوشنویسی برای انتقال مفاهیم تربیتی کدامند؟ هدف ­این نوشتار تبیین جایگاه و اهمیت اخلاق دینی و تربیت معنوی در یکی ­از قدسی‌ترین هنرهای ­اسلامی یعنی خوشنویسی می‌باشد.
نتایج پژوهش حاکی از آن است که عامل معنوی تقدّس هنر خوشنویسی یعنی حفظ حرمت و عزّت محتوا و محمول خط یعنی کلام ­الهی، هنرمندان خوشنویس را در خلق اثر هنری و کسب فیض مدام ملزم به رعایت آداب و اخلاق نموده است و از زیباترین تجلیّات این ابعاد­ اخلاقی خوشنویسی ضرورت تهذیب نفس بوده که در میان خوشنویسان به عنوان یکی از مهم‌ترین اصول اخلاقی و تربیتی از واجبات اشتغال به این هنر بوده است.

Islamic education & calligraphy

English Abstract: This survey with using descriptive and analytical method is searching the education which is caused from Islamic belief bases that they are essential for sacred art of calligraphy. Islamic art because of religious and cultural richness is the best method of moral and spiritual capabilities. So the promotion of the culture and moral education and both in education and in community cultures are effective, it is essential in Islamic thought and civilization. The main questions of this survey: How is the relationship between art and ethics in Islamic culture? What are the forms of art and expression of calligraphy to convey the meaning of education? The aim of this survey is the clarifying the role and importance of morality in religious and spiritual education in one of the oldest Islamic art of calligraphy. The results of this survey show that the spiritual sanctity of calligraphy, the respect and dignity of content and predicate the word of God, calligraphers in creating art works are always bound to observe the customs and ethics. And the most beautiful manifestation of the moral dimensions is self purification among calligraphers as one of the most ethical and educational principles of obligations to engage in this art. Key word: moral education, sacred art, spiritual traditions, Islamic calligraphy