چکیده فارسی: این مقاله به بررسی مسئولیت حکومت اسلامی در آموزش و پرورش رسمی پرداخته و روش تحقیق مورد استفاده در این مقاله روش اجتهادی رایج در فقه شیعی است. نویسنده در این مقاله موضوع را از زوایای مختلف تبیین، و آرا و نظرات گوناگون در این زمینه را مطرح و نقد کرده و در پایان، نظر خود را ارائه کرده است. این مقاله نشان می‌دهد که دربارة نقش حکومت اسلامی در آموزش و پرورش رسمی دیدگاه‌های مختلفی وجود دارد. برخی معتقدند تعلیم و تربیت اصالتاً وظیفة والدین است و حکومت اسلامی تنها در حد ضرورت و برای پرکردن خلأها و جبران کاستی‌ها دخالت می‌کند و برخی دیگر معتقدند این مسئولیت به عهدة حکومت است و والدین موظفند با دولت همکاری کنند. مبنای نظریة اول بخشی از نصوص دینی است که بر وظیفة والدین در تربیت فرزندان تأکید دارد و مبنای نظریة دوم نصوصی است که حکومت اسلامی را عهده‌دار نقش تربیت مردم می‌داند. نویسنده دیدگاه دیگری ارائه کرده است که در آن با تأکید بر فطری بودنِ حق آموزش و پرورش، تأثیر تحولات اجتماعی و فرهنگی بر چند و چون این حق پذیرفته شده است. در این دیدگاه آموزش و پرورش علاوه بر یک «حق شخصی»، به عنوان یک «ضرورت اجتماعی» نیز تلقی شده است. بر این اساس حکومت اسلامی، در قبال آموزش و پرورش و براساس مبانی فقهی، یکی از «واجبات نظامیه» به شمار آمده، که نظام زندگی انسان‌ها، بدان وابسته است.
Responsibility of Islamic government in formal education
English Abstract: The present article does an investigation into responsibility of Islamic government in formal education using exertive (Ijtihad-based) method ordinary in Shiite jurisprudence. In fact, the author has multidimensionally studied responsibility of Islamic government in formal education, and finally provided his viewpoint. Following this study, it can be determined that there are various viewpoints regarding the role Islamic government can play in formal education. Some believe that education is mainly parents' responsibility and Islamic government only intervenes in necessary conditions so that drawbacks can be compensated and potential gaps can be filled, while others believe that such responsibility is burden of the government and parents must cooperate with the government. Alongside of these two standpoints, the author posits that education, in addition to a personal right, can be considered as a social necessity. Hence, based on jurisprudential foundations, Islamic government is main responsible of education, here formal education, which humans' life system is highly dependent upon it.