نویسندگان:

¹کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

چکیده فارسی: تحقیق حاضر به منظور «بررسی تأثیر آموزش دروس معارف اسلامی بر نگرش دینی دانشجویان» صورت گرفته است و برای انجام این امر از روش پیمایشی استفاده شده که هم به توصیف و هم به تبیین وضعیت جامعة آماری توجه گردد. جامعة آماری این تحقیق را دانشجویان دورة روزانة دانشگاه‌های استان تهران تشکیل می‌دهند که از هر دو جنس (مذکر و مؤنث) در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری در رشته‌های تحصیلی علوم انسانی و هنر، علوم پایه، علوم پزشکی، فنی و مهندسی، کشاورزی و دامپزشکی در سال تحصیلی 85-84 مشغول به تحصیل بوده‌اند. از کل جامعة آماری تعداد 1900 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین گردید. شایان ذکر است در این تحقیق، از نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای استفاده شد. به طور کلی نتایج نشان می‌دهد که:
1.   نگرش دینی دانشجویان در حد مطلوب (یعنی قوی و مثبت) است.
2.   ازمیان اجزای نگرش دینی بُعد عاطفی، بُعد آمادگی رفتاری، بُعد انگیزشی و بُعد شناختی به ترتیب بالاترین نمره‌ها را به خود اختصاص داده‌اند.
3. دانشجویانی که دروس معارف اسلامی(1) و (2) را گذرانده‌اند، نسبت به آنان که این دروس را نگذرانده‌اند، از نگرش دینی مطلوب‌تری برخوردار می‌باشند؛ اما گذراندن یا نگذراندن سایر دروس معارف (اخلاق اسلامی، متون اسلامی، تاریخ اسلام، انقلاب اسلامی و ریشه‌های آن) تحت شرایط فعلی هیچ تأثیری بر افزایش یا کاهش نگرش دینی افراد نمونه ندارند.
4. با استفاده از روش «گام به گام» رگرسیون چند متغیری سهم و نقش متغیرهای مستقل در تبیین متغیر وابسته به ترتیب اهمیت عبارتند از: شرایط مذهبی، ویژگی‌های رفتاری استاد، شرایط سیاسی‌‌ ـ اجتماعی حاکم بر جامعه، ارزیابی از نقش خود، نوع دانشگاه، ترم تحصیلی و درس معارف اسلامی(2).

Impact of educating "Islamic knowledges" courses on students' religious attitude

English Abstract: This research has been performed to study impact of educating "Islamic knowledges" courses on students' religious attitude. Methodology used is survey and its statistical population is composed of students both female and male – in all education levels namely graduate, post-graduate and PhD from disciplines "Humanities", "Art", "Basic sciences", "Medical sciences", "Technical and Engineering", "Agriculture" and "Veterinary" – who were educating in Tehran universities at daily courses during 2005-2006 education year. Among them, 1900 individuals were selected as statistical sample via stratified random sampling. In general, research findings indicate that: 1. Students have an acceptable religious attitude (strong and positive); 2. Among components of religious attitude, emotional aspect, behavioral fitness aspect, motivational aspect, and cognitive aspect have been more considered that other aspects; 3. Students who passed courses "Islamic knowledges" (1) and (2) have more acceptable religious attitude than ones who did not pass them; but, passing or not passing other courses related to "knowledges" (Islamic ethics, Islamic texts, Islam history, Islamic revolution and its roots), at current conditions, has not any influence on increasing or decreasing rate of individuals' religious attitude. 4. Using multivariable step-by-step regression, role and quota of independent variables in dependent ones, in order of importance, are: religious conditions, professor's behavioral characteristics, political-social conditions governing on the society, self-evaluations of students, type of university, education term, and "Islamic knowledges" course.