چکیده فارسی: ازدواج و همسرگزینی یکی از رویدادهای مهم زندگی اجتماعی است که در ادوار و جوامع مختلف به اشکال گوناگون مشاهده شده است. در همین زمینه، پژوهش پیشرو سعی کرده است با نگاهی به شاهنامة فردوسی، منشأ و انگیزههای برون‌همسری در ایران باستان را بررسی کند. برای دستیابی به این امر، با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی، همة ازدواجهای مطرح‌شده در شاهنامه به‌منزلة دادههای پژوهش بررسی شد. نتایج این پژوهش نشان میدهد که شهریاران و پهلوانان به‌عنوان طبقاتی از جامعهای ایرانی در شاهنامه، به منظور یافتن همسری همسان، رسیدن به اهداف شخصی یا به دلیل مصلحتهای سیاسی اقدام به گزینش همسر در خارج از مرزهای ایران کردهاند. بنابراین، به‌طور‌کلی میتوان گفت که برون‌همسری در ایران باستان نه‌تنها یک الگوی رایج ازدواج بوده، بلکه میتوان آن را یک سنت دیرینه دانست که قدمت هزارساله دارد.
Exogamy contexts in ancient Iran based on Shahnameh
English Abstract: Marriage and mate selection is one of the most important events in the social life which has been observed in various forms in different eras and societies. To achieve this, using qualitative content analysis, all marriages mentioned in the Shahnameh were analyzed. The results show that the kings and heroes as the class of Iranian society in the Shahnameh, for finding a matching partner, personal gain or for political expedience outside Iran have attempted to select mate. In general, it can be said that in ancient exogamy marriage is not only a common pattern, but it can be a time-honored tradition that goes back a thousand years.