چکیده فارسی:
این مقاله بخشی از یک پژوهش کیفی است که با دو روش تطبیقی و توصیفی- تحلیلی به بررسی عنصر هدف در برنامه‌ی درسی آموزش علوم[1] ایران و چند کشور جهان، پرداخته است. بدین منظور اسناد و مدارک مربوط به اهداف آموزش علوم در کشورهای پیشرو در زمینه‌ی علوم و فناوری (کشورهای منتخب) گردآوری و به توصیف، تفسیر، همجواری و مقایسه‌ی آن‌ها پرداخته شده تا پاسخ سئوال‌ها آماده شود. مقاله‌ی حاضر تلاش می‌نماید، عنصر هدف از برنامه‌ی درسی آموزش علوم ایران و کشورهای منتخب را مورد مطالعه و بررسی قرار دهد. نتایج به‌دست آمده از این پژوهش می‌تواند به برنامه‌ریزان، مؤلفان کتاب‌های درسی، معلمان و سایر علاقه‌مندان کمک نماید تا با دید وسیع‌تری نسبت به تدوین بهتر برنامه‌ی درسی، تغییر برنامه‌ی درسی و انتخاب مناسب‌تر هدف‌های آموزش علوم اقدام نمایند. نتایج به‌دست آمده، شباهت‌ها و تفاوت‌های زیادی را بین هدف‌های آموزش علوم در بین کشورهای مورد مطالعه و ایران نشان می‌دهد. شباهت‌ها بیش‌تر در اهداف مکتوب برنامه‌ی درسی یا اهداف قصد‌شده موجود می‌باشد؛ به‌طوری‌که روح حاکم بر اهداف در کشورهای مورد مطالعه یکی است. همه دارای اهداف دانشی، مهارتی و نگرشی در زمینه‌های چهارگانه‌ی علوم شامل فیزیک، شیمی، زیست و زمین‌شناسی هستند و به دنبال کسب سواد علمی، حل مسأله، تفکر و شناخت طبیعت می‌باشند. اما در عمل فاصله‌ی قابل ملاحظه بین کشور ما با کشورهای فوق وجود دارد که جای تأمل دارد و ناشی از اجرای برنامه‌ی درسی است، که در میزان کم اهداف تحقق‌یافته توسط دانش‌آموزان خود را نشان می‌دهد. نتایج آزمون‌های تیمز مؤید این موضوع است. به هرحال، نتایج پژوهش‌های بیش‌تر در این زمینه می‌تواند موضوع را بهتر مشخص نماید.
1- منظور از علوم در این مقاله علوم تجربی است.
A comparative survey on the goal element of science education curriculum in Iran and selected countries
English Abstract: This paper is part of a qualitative study that has surveyed the goal element of curriculum in science education of Iran and some other countries of the world using both the comparative and descriptive– analytic methods. To meet the goal of preparing a comprehensive picture, the documents relevant to this issue in the pioneer and selected countries in science and technology were gathered, described, interpreted, compared and contrasted. The present paper tries to survey and study the goal element of curriculum in science education of Iran and these selected countries. The obtained results of this study can help curriculum planners, text-book authors, teachers, and other interested people to act with a deeper insight when developing or changing/revising curricula, enabling them to select more appropriate objectives. The obtained results show considerable similarities and differences between science education goals of Iran and other countries studied. These similarities are visible mostly in curricular written documents or intended documents so that the objectives look very similar in all these countries. All the studied countries focus on four subjects including physics, chemistry, biology, and geology. Furthermore, the goals advanced in these documents address the three dimensions of knowledge, skills and attitudes. The most significant points common among the studied countries are the promotion of technological scientific literacy, ability of solving problems, reflecting, and nature discussions. However, there is a remarkable gap between our country and others which demands serious consideration: this gap portrays a flaw in curriculum implementation that reflects itself in achieved curriculum objectives by students. The results of TEEMS tests illustrate this issue. However, further research in this area is needed for more appropriate conclusions