نویسندگان:

¹عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده فارسی:
 
 
 
 
 
 
هدف این پژوهش، بررسی تأثیر برنامه درسی آموزش عالی بر رشد مهارت تفکر انتقادی دانشجویان بود. با روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌یی، 500 دانشجوی کارشناسی (100 نفر از ورودی بهمن 87، 100 نفر از ورودی مهر 87، 100 نفر از ورودی سال 86، 100 نفر از ورودی سال 85 و 100 نفر از ورودی سال 84) از دو دانشکده‌ی اقتصاد و علوم اجتماعی و علوم پایه دانشگاه شهید چمران اهواز انتخاب شدند و با تکمیل آزمون مهارت‌های تفکر انتقادی کالیفرنیا (CCTST) اطلاعات مورد نیاز گردآوری شده و مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتند. بر اساس یافته‌های پژوهش، بین میزان رشد مهارت تفکر انتقادی دانشجویانی که سال آخر تحصیل خود را می‌گذرانند، با دانشجویان سال اول، تفاوت معنی‌داری وجود دارد و این تفاوت به نفع دانشجویان سال آخر است. همچنین این تفاوت معنادار، در مورد سه خرده مقیاس آزمون مهارت‌های تفکر انتقادی، یعنی ارزشیابی، تحلیل و استنباط نیز، صادق است. اما نکته‌ی قابل ذکر، این است که میانگین نمره‌های تفکر انتقادی دانشجویانی که سال آخر تحصیل خود را سپری می‌کنند، کمتر از حد متوسط است. بنابراین، از مجموع یافته‌ها می‌توان دریافت که تحصیل در دانشگاه توانسته است مهارت تفکر انتقادی دانشجویان را رشد دهد، به گونه‌یی که میانگین تفکر انتقادی دانشجویان سال آخر، نسبت به دانشجویان سال اول از رشد نسبتاً قابل قبولی برخوردار بوده است؛ اما زمانی که نمره‌های تفکر انتقادی دانشجویان با نمره‌ی استاندارد آزمون مورد مقایسه قرار می‌گیرد، نمره‌ها ضعیف و پایین‌تر از حد متوسط بوده که این خود مسئله‌یی نگران کننده برای آموزش عالی خواهد بود و ضرورت بازنگری در هدف‌ها، روش‌های آموزشی رایج و بصورت کلی، ضرورت بازنگری در برنامه‌های درسی را آشکار می‌سازد.
 
 

Does higher education could promote students' critical thinking skills? case-study: undergraduate courses of Shahid Chamran University

English Abstract:     This research was conducted to investigate the effect of higher education on development of critical thinking. By classified random sampling, 500 undergraduate students for two college in five group ((2005, 2006, 2007, 2008, 2009)) were selected. By compeleting (CCTST) and analyzing data by SPSS, the results indicated that there were significant differences among five groups of students and senior students gaind better scores than the juniors. In addition differences were found in three subscale of the test (evaluation, Analysis, Inference). However, the results revealed that not only higher education has positive effect on development of critical thinking, but also the scores of all students were lower than standard mean of the test. This research suggests that in spite of the fact that development of critical thinking is related to family and educational background of students before entering the higher education, but revision and improvement in the structure and curricular of higher education, is necessary.