نویسندگان:

¹دانشیار گروه روانشناسی ، دانشکده علوم انسانی دانشگاه کاشان. کاشان، ایران

چکیده فارسی: هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر تعارض کارـ خانواده و تعارض خانواده‌ـ کار بر بیگانگی از کار است. در این زمینه، از نظریۀ نمایشی گافمن، دوکسبری و هیگینز، کرچمایر و کوهن، مرتون، اینگلهارت، و فانس استفاده شده است. جامعۀ آماری شامل زنان متأهل شهر اهواز است. داده‌های پژوهش با روش پیمایشی، از نمونه‌ای با حجم 386 نفر، از میان کارمندان زن متأهل اداره‌های دولتی شهر اهواز با روش نمونه‌گیری طبقه‌ای و تصادفی انتخاب شد. بیگانگی از کار در دو حیطۀ: تعارض کار با خانواده و تعارض خانواده با کار بررسی شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی، آزمون‌های معناداری، تحلیل واریانس، تحلیل رگرسیون، و تحلیل مسیر استفاده شده است. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که: رابطة مستقیم و معناداری بین متغیر تعارض کار با خانواده، تعارض خانواده با کار، و متغیر وابسته (بیگانگی از کار) وجود دارد. همچنین یافته‌ها نشان می‌دهد که پایگاه اجتماعی‌ـ اقتصادی (وجه عینی) از طریق تعارض کار با خانواده و خانواده با کار، بر بیگانگی از کار اثر غیرمستقیم دارد و پنداشت فرد از پایگاه اجتماعی‌ـ اقتصادی خود (وجه ذهنی) تأثیر مستقیمی بر بیگانگی از کار می‌گذارد. درضمن، نتایج پژوهش رابطۀ معکوس و معناداری بین متغیرهای سن، سابقۀ کار، نوع سمت سازمانی، پیشینۀ شهری‌ـ روستایی، و متغیر بیگانگی از کار را آشکار می‌کند.

The Study of Work-Family Conflict and Family-Work Conflict Due to Work Alienation

English Abstract: This paper aims at studying the effects of work/family conflict and family/ work conflict as a result of work alienation. Some theories of Goffman, Duxbury and Higgins, Kirchmeyer and Cohen, Merton, Inglehart and Faunce are applied in the study. The research is conducted through a survey method. Stratified random sampling has been used for selection of the samples. Main data collection method for was questionnaire. A sample of 386 people was selected from the married female employees of government in Ahvaz. Work alienation with respect to two aspects of work/family conflict, family/work conflict was the subject of study. In order to analyze data, the paper used froms of descriptive statistics, significant test, variance analysis, regression analysis and path analysis. The results indicated that work/family conflict and family/work conflict variables directly affect work alienation. Also, the results showed that social-economic status (objective aspect) variable, through work/family conflict and family/work variables, indirectly affect the work alienation. Also, perception of individual about social-economic status (subjective aspect) directly affect the work alienation. The results further showed that there is a significant inverse relationship between age, work experience, career position, urban/rural background variables and work alienation.