چکیده فارسی: هدف از پژوهش حاضر سنجش اثربخشی نسخه فارسی برنامه تقویت خانواده بر سلامت روان و کیفیت زندگی در مدرسه و انطباق این برنامه با فرهنگ ایرانی برای استفاده در گروه نوجوانان ۱۴-۱۰ سال بود. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده‌ها از نوع آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروههای آزمایش و گروه کنترل است. جامعه پژوهش، همۀ دانش‌آموزان پایه‌های چهارم، پنجم و ششم کشور بودند که در سال تحصیلی ۹۸ – ۱۳۹۷ مشغول به تحصیل بودند. نمونۀ پژوهش به روش تصادفی ساده و خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شد که شامل ۶۹۱ دانش‌آموز (۳۳۱ پسر و۳۶۰ دختر) و ۶۹۱ والد (۳۳۴ پدر و۳۵۷ مادر) بود. گروههای نمونه ۳۸۷ دانش‌آموز و ۷۷۴ واالدین گروه آزمایش و ۳۰۴ دانش‌آموز و ۶۰۸ والدین گروه کنترل بودند که از هفت استان (اصفهان، فارس، خراسان رضوی، لرستان، شهرستانهای تهران، سیستان و بلوچستان و تهران) انتخاب شدند. والدین و نوجوانان به‌طور همزمان تحت آموزش یازده جلسه ای (هفت جلسه اصلی و چهار جلسه تقویتی) برنامه تقویت خانواده برای والدین و نوجوانان قرار گرفتند. برای اندازه‌گیری متغیرهای پژوهش در پیش و پس‌آزمون، از پرسشنامه‌های ارزیابی برنامه تقویت خانواده برای نوجوانان (مولگارد و اسپوت، ۲۰۰۱)، مشکلات و تواناییها (گودمن، ملتزر و بیلی، ۲۰۰۳) و کیفیت زندگی در مدرسه (اندرسون و بورک،۲۰۰۰) استفاده شد. یافته‌های حاصل از تحلیل کوواریانس چندمتغیره بیانگر این بودند که آموزش گروهی برنامه تقویت خانواده بر بهبود تواناییها و مشکلات نوجوانان، مشکلات برونی‌سازی و درونی‌سازی، کیفیت زندگی مدرسه‌ای و همچنین کارکردهای مطلوب خانوادگی نوجوانان اثربخش است. لذا می‌توان بسته آموزش برنامه تقویت خانواده را به عنوان برنامه‌ای برای بهبود وضعیت سلامت روانشناختی، اجتماعی و خانوادگی نوجوانان استفاده کرد.
The Impact of Training in Strengthening Families Program on Mental Health and Quality of School Life of Teenagers Aged 10-14
English Abstract: This research was carried out to examine the impact of training in Strengthening Families Program on mental health and quality of school life of teenagers aged 10-14. This experimental study had a pretest-posttest control group design. The statistical population of the study comprised all Iranian 4th, 5th, and 6th graders enrolled in school year 2018-19. The research sample which was drawn by simple random and multi-stage cluster sampling methods, consisted of 691 students (331 boys, 360 girls) and 691 parents (334 fathers, 357 mothers). The experimental groups were comprised of 387 students and 774 parents and the control groups included 304 students and 608 parents. The subjects were selected from seven provinces of Isfahan, Fars, Razavi Khorasan, Lorestan, Tehran, Tehran Counties, and Sistan and Baluchestan. Parents and adolescents received 11 training sessions (seven main sessions and four remedial sessions) in Strengthening Families Program. The research instruments included Strengthening Families Program Survey (Molgaard & Spoth, 2001), Strengths and Difficulties Questionnaire (Goodman, Meltzer, & Bailey, 2003), and Quality of School Life Questionnaire (Anderson & Bourke, 2000). Results of multivariate analysis of covariance (MANCOVA) showed that group training in SFP was effective in improving teenagers’ abilities, quality of school life, and the optimal family functions. Moreover, it reduced teenagers’ externalizing and internalizing problems. Hence, Strengthening Families Program (SFP) can be utilized to improve the psychological, social, and family health status of adolescents.
Keywords: mental health , Strengthening Families Program (SFP) , drug prevention program , teenager , quality of school life .