چکیده فارسی: تربیت اخلاقی دانش‌آموزان باید بر اساس نیازهای آینده صورت پذیرد چرا که تعلیم و تربیت فعالیتی آینده‌نگر و برای پرورش نسلهای آینده و انتقال میراث فرهنگی به آنان است. هدف پژوهش حاضر، شناسایی دلالتهای برنامه‌های تربیت اخلاقی دانش‌آموزان برای زندگی آینده بوده است. پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش کیفی- سنتزپژوهی بوده است. ابزار پژوهش، اسنادکاوی بوده و محیط پژوهش مشتمل بر همۀ مقالاتی بوده که طی سالهای 1400-1379 منتشر شده است. شیوه نمونه‌گیری هدفمند تا حد اشباع نظری داده‌ها بوده و مطالعه مقالات تا جایی ادامه یافته که داده‌های مکفی به‌دست آمده است. در نهایت 39 مقاله بر اساس ملاکهای ورودی(سال انتشار، پژوهشی بودن مقاله و امکان استخراج مضمونهای موردنیاز برای مقوله‌بندی) انتخاب شدند. شیوه تحلیل داده‌ها به‌صورت مفاهیم باز، مقوله محوری و مقوله هسته‌ای صورت پذیرفته است. حاصل تحلیل محتوایی استقرایی و ترکیبی مقولات و نتایج و ترکیبها، استخراج چارچوبی مفهومی در حوزه دلالتهای برنامه‌های تربیت اخلاقی دانش‌آموزان برای زندگی آینده حول سه سطح (تعالی عقلی- شناختی، تعالی روحی- معنوی و تعالی رفتاری-کرداری) بوده است. نتایج به‌دست آمده حاکی از ارتباط مقوله‌های رشد شناخت عقلی، رشد شناخت تجربی-علمی، رشد شناخت شهودی، رشد شناخت تعبدی، تقویت روحیه اخلاق ارزش-مدارانه، تقویت روحیه عبادی- مذهبی و تقویت روحیه معنوی، سازگاری با جامعه، رفتار مطلوب شهروندی، مسئولیت‌پذیری و مراقبت در برابر آسیبهای اخلاقی با دلالتهای برنامه‌های تربیت اخلاقی دانش‌آموزان بوده است.
Qualitative Meta-Analysis of Moral Training Programs in Terms of Preparing Students for their Future Lives
English Abstract: Given that education, in general, is preparation for future life, moral training programs should also be geared towards students’ future needs. In order to explore the extent to which currently used programs adhere to this tenet, or should, a sample of 39 articles from among all articles published on the subject during the 2000-2021 period was accumulated to the point of saturation and plentifulness of the data. The criteria for article selection were the year of publication, being research-based, and containment of relevant material needed for categorization. Categorization of the contained concepts is based on their being either open or central/pivotal. Based on the deduced concepts a three dimensional framework for students’ moral training, with the objective of highest achievement on the cognitive, affective, and behavioral levels, was developed. This framework clearly shows the implications of the moral training programs as they relate to a range of concepts from different types of cognition, to responsibility and desired citizenship.
Keywords: synthesis , educational implications , moral training programs , future life .