نویسندگان:
مهدی سلطانی گردفرامرزی1 .1کارشناس ارشد جامعه‌شناسی، پژوهشگر جهاد دانشگاهی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران
چکیده فارسی: هدف از پژوهش حاضر ارزشیابی برنامه درسی قرآن دوره اول ابتدایی در سطح برنامه کسب‌شده (اهداف مهارتی شامل روخوانی و روانخوانی قرآن) است که با سنجش میزان تحقق‌پذیری اهداف برنامه، اثربخشی آن در پایه‌های اول، دوم و سوم ابتدایی تعیین می‌شود. جامعه آماری شامل دانش‌آموزان کل کشور است که با توجه به وسعت جامعه آماری، نمونه‌گیری به صورت خوشه‌ای هدفمند انجام شد و 738 دانش‌آموز از چهار استان تهران (مرکز و برخوردار)، خراسان رضوی (نیمه‌برخوردار)، هرمزگان (کم‌برخوردار) و آذربایجان غربی (از مناطق دوزبانه) انتخاب شدند. ابزار پژوهش آزمون عملکردی روخوانی (بخش‌خوانی) و روانخوانی بود که روایی محتوایی آن طی چند مرحله با استفاده از کارشناسان آموزش قرآن و اجرای پایلوت در گروه نمونه مورد توجه قرار گرفت و اعتبار آنها تأیید شد. یافته‌ها نشان دادند که میانگین بخش‌خوانی کلمات در پایه اول 11/87، پایه دوم 12/62 و در پایه سوم 15/03 است. این نتیجه نشان می‌دهد که برنامه درسی قرآن در هدف بخش‌خوانی کلمات قرآنی در پایان دوره اول ابتدایی موفقیت نسبی داشته است، اما هدف روانخوانی نتایج خوبی ندارد و میانگین روانخوانی در پایه اول 3/06، پایه دوم 5/15 و در پایه سوم 9/96 است. به بیان دیگر این برنامه نتوانسته است تا پایان دوره اول ابتدایی دانش‌آموزان را به مهارت روانخوانی برساند. اگر در دوره اول ابتدایی بخش‌خوانی را روشی برای رساندن دانش‌آموز به روانخوانی بدانیم و انتظار برود در پایان دوره این هدف محقق شود، با توجه به یافته‌های پژوهش، می‌توان نتیجه گرفت که برنامه درسی قرآن در کسب مهارت روانخوانی در دوره اول ابتدایی موفق نبوده است.
Evaluation of Obtained Curriculum in Primary Schools’ Quran Course
English Abstract: Among the objectives stated in the primary grades’ curriculum, recitation, and fluency in reading Quran loom large. To assess the extent to which these objectives have been achieved, a composite sample of 738 1st, 2nd, and 3rd graders from four provinces with varying degrees of privilege and linguistic background was selected and tested. The instrument used was a performance test of acceptable validity and reliability. Data analysis shows a relatively acceptable performance with a modest improvement across grades (means of 11.87, 12.62, & 15.03) in recitation. However, the performances scores on fluency are all below ten (3.06, 5.15, & 9.96). In other words, all participants failed the test, indicating the curriculum’s failure in obtaining its objectives.
Keywords: evaluation , Quran curriculum , primary grades , obtained curriculum , recitation , fluency .