چکیده فارسی: هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر آموزش تاریخ علم فیزیک بر درک دانشجو- معلمان از فرایند مدل‌سازی در فیزیک است. روش این پژوهش، کاربردی و شبه‌آزمایشی در طرح مقایسۀ گروههای ایستا با اجرای پس‌آزمون است. جامعۀ آماری پژوهش همۀ دانشجو- معلمان دختر سال آخر رشتۀ آموزش فیزیک دانشگاه فرهنگیان کل کشور بودند. نمونه آماری پژوهش نیز دانشجو- معلمان سال آخر رشته آموزش فیزیک مرکز شرافتِ پردیس نسیبه دانشگاه فرهنگیان در استان تهران بودند. گروه آزمایش دانشجو- معلمانی بودند که به عنوان واحد انتخابی درس تاریخ علم فیزیک را انتخاب کرده‌اند، در حالی که دانشجو- معلمان گروه کنترل این درس را انتخاب نکرده‌اند. برای گردآوری داده‌ها به‌منظور سنجش درک دانشجو- معلمان از مدل‌سازی در فیزیک و سطح یادگیری شناختی آنها از پرسشنامۀ چهارگزینه‌ای در پس‌آزمون استفاده شده که سؤالات آن متناظر با سطوح مختلف یادگیری شناختی تنظیم شده است. برای تأیید روایی سؤالات پرسشنامه از نظرات اساتید آموزش فیزیک و تاریخ علم استفاده شده و برای تأیید پایایی آزمون نیز ضریب پایایی نهایی در پس‌آزمون در محدودۀ مورد تأیید قرار گرفته است. برای تجزیه و تحلیل آماری و آزمودن فرضیه‌ها نرم‌افزار SPSS و برای تحلیل داده‌ها با توجه به نرمال بودن داده‌ها و برقراری سایر شرایط، از آزمون دونمونه‌ای T مستقل استفاده شده است. نتیجۀ این آزمون نشان داده که فرضیۀ تحقیق مورد تأیید است و دانشجو- معلمانی که واحد درسی تاریخ علم فیزیک را با موفقیت گذرانده‌اند نسبت به دانشجو- معلمان مشابهی که این واحد درسی را نگذرانده‌اند، درکی بهتر از فرایند مدل‌سازی در روش علمی دارند.
The Effect of Teaching History of Physics on Student-Teachers’ Understanding of the Process of Model Construction in Physics
English Abstract: To improve student teachers’ understanding of the process of model construction in Physics, it was hypothesized that teaching the history of Physics may be of help. To test this hypothesis, two groups of senior year female student-teachers in Teaching of Physics at one of the campuses of Farhangian University in Tehran were chosen: One group had passed a course on the history of Physics, while the other had not. A questionnaire consisting of questions at different levels of cognitive ability, with adequate validity and reliability, was completed by both groups. A t-test on the collected data showed a significant difference between the two groups. In other words, having passed the history course leads to a better understanding of the process of constructing models.
Keywords: learning , history of physics , teaching physics , modeling .