چکیده فارسی: هدف این پژوهش شناسایی بدفهمی‌های دانش‌آموزان در علوم تجربی دوره اول ابتدایی و نقش آموزگاران در شناسایی و اصلاح این بدفهمی‌ها بوده است که به روش تحقیق ترکیبی طرح اکتشافی انجام شده است. نمونه مورد مطالعه از میان مدارس ابتدایی استانهای آذربایجان شرقی، تهران، خراسان جنوبی و همدان انتخاب شده است. آموزگاران مدارس نمونه در یک دوره آموزش کوتاه مدت در مورد اصول بدفهمی شرکت کردند. اطلاعات پژوهش را آموزگاران در طول یک سال تحصیلی و با تکمیل کردن پرسشنامۀ مرتبط با بدفهمی در پایه‌های تحصیلی اول تا سوم به طور مجزا گردآوری کردند (336 گزارش). یافته‌های پژوهش نشان دادند که بدفهمی‌های واژگانی، مفهومی و پیش‌پنداشته شایع‌ترین بدفهمی‌های دانش‌آموزان دوره اول ابتدایی در درس علوم تجربی بوده‌اند و آموزگاران این بدفهمی‌ها را از طریق به‌کارگیری راهبردهای فعال یاددهی-یادگیری در کلاس علوم تجربی، همچون پرسش و پاسخ، مشاهده حین آزمایش، انجام دادن فعالیت عملی و شنیدن مکالمات درون-گروهی دانش‌آموزان شناسایی کردند. در حدود نیمی از راهبردهای به‌کارگرفته شده از سوی آموزگاران برای اصلاح بدفهمی‌ها راهبردهای معمولی تعاملی مانند انجام دادن فعالیتهای عملی، مقایسه و نتیجه‌گیری، مباحثه و نتیجه‌گیری و کاربرد چندرسانه‌ای‌ها بوده‌اند که دانش‌آموزان خود را به طور فعال درگیر اصلاح سازه‌های ناقص یا غلط ذهنی خود کرده‌اند. در مجموع نتایج پژوهش بیانگر توانایی قابل قبول آموزگاران مشارکت‌کننده در طرح برای شناسایی و اصلاح بدفهمی‌های دانش‌آموزانشان است.
Students’ Misconceptions in Elementary School Science Courses and the Role of Teachers in their Identification and Correction
English Abstract: To improve the quality of student learning it is necessary to identify their misconceptions and find ways of correcting them. Such misconceptions in science, and especially at the elementary school level, could be of grave consequences if not remedied. In this study a group of elementary school teachers from four provinces of East Azerbaijan, Tehran, South Khorasan, and Hamedan participated in a short course on the essence of misconceptions and ways of correcting them. Then they reported on their observations and corrective actions over the period of one academic year. 336 such reports on students of first through third grades were collected. Data analyses revealed that most misconceptions are lexical, conceptual, and preconceived. Utilizing active learning strategies, teachers were able to both identify and remedy these misconceptions. All in all, results are indicative of participating teachers’ ability in identification and correction of their students’ misconceptions.
Keywords: elementary school , misconception , identification , correction , science courses .