چکیده فارسی: سیاست‌گذاری در آموزش و پرورش از حیاتی‌ترین حوزه‌های سیاست‌گذاری عمومی دولتها شمرده می‌شود. در جوامع دانش-محور امروزی، آموزش باکیفیت و برابر از حقوق بنیادین شهروندان و از جمله وظایف اساسی دولت مدرن است. دولتها سعی می کنند به این مطالبه و وظیفه در قالب فرایند سیاست گذاری آموزشی پاسخ گویند. البته موفقیت سیاستهای آموزشی، تابعی از ترتیبات نهادی دولت است. تجارب چند دهۀ اخیر دولتهای توسعه‌گرای شرق آسیا گواهی بر این مدعاست. این در حالی است که نگاهی به عملکرد دولتهای پس از انقلاب در ایران، حکایت از ضعف و ناکارآمدی سیاست‌گذاری آموزشی دارد. فرایند ناقص دولت‌سازی در ایران معاصر و استمرار و تداوم و نیز تشدید و تعمیق آن در دورۀ پس از انقلاب موانع جدی در تدوین و اجرای سیاست‌گذاری آموزش و پرورش پدید آورد. تصمیمات و اقدامات نخبگان سیاسی در جایگاه دولت‌سازان جدید در پیدایش این نقیصه و مشکل نهادی مؤثر بود. نهاد دولت در چهار دهۀ گذشته به دلیل مشکلات نهادی و ساختاری، توانایی و هنر تبدیل و ادغام سرمایۀ طبیعی به سرمایه‌های انسانی، اجتماعی و فرهنگی را از دست داد. شاخصهای آموزشی پایین‌تر از میانگین جهانی و عملکرد ضعیف آموزش و پرورش، برایند آن است. در شرایط فعلی برای نیل به توسعۀ پایدار، دولتمردان و سیاست‌گذاران کشور ناگزیرند با اصلاح نهادی دولت، امر سیاست‌گذاری در آموزش و پرورش را در ترجیحات دستور کاری و اولویت فرایند سیاست‌گذاریهای عمومی قرار دهند. در مجموع، چگونگی اثرگذاری فرایند دولت‌سازی ایرانِ پس از انقلاب در چارچوب سه متغیر نهادسازی، ائتلاف‌سازی و تصمیم‌سازی بر کارکرد سیاست‌گذاری آموزش و پرورش، موضوع مقالۀ حاضر است.
The Problem of Governance and Policy Making in Education in Post-Revolutionary Iran
English Abstract: One of the most vital areas of public policy is education. In today’s societies quality and equality in education are among the basic human rights and its provision within the basic responsibilities of modern governments. Setting educational policies is the framework within which governments try to fulfill this duty. The success of such policies is a function of basic administrative arrangements, if we look at the experiences of developing East Asian countries during the recent decades. However, perusal of the recent post-revolutionary Iranian governments and their experiences in this area tells a story of weakness and inefficiency. The incomplete process of governance in contemporary Iran and its deepening problems in post revolution period has created serious barriers to the making and implementing of educational policies. Political elite’s decisions and actions have played an effective role in the development of these shortcomings. Different administrations during the past 40 years have failed to transform and condense the country’s natural resources into socio-cultural capital due to fundamental structural difficulties. Educational indices have fallen below the global averages and the Ministry of Education has performed poorly. In such circumstances, sustainable development requires the statesmen and politicians to reform the educational institutions and prioritize educational policies through three basic actions of institution making, coalition building, and decision making.
Keywords: educational policymaking , Governance , institution , coalition building , decision making .