نویسندگان:

رمضان حسن زاده¹ ، فردوس هاشم احمد العلوی² .

¹استاد گروه روانشناسی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی ساری، ایران

²جامعه وارث الانبیاء – کلیه العلوم الاسلامیه

چکیده فارسی: یعد هذا البحث الموسوم ب سبر دلالات التربیه الروحیه فی القرآن الکریم ونهج البلاغه من الموضوعات المهمه کونه یمزج بین العلوم القرآنیه والعلوم العلویه، المستقاه من القرآن الکریم ونهج البلاغه، فکلاهما تضمنا تربیه الروح وسبر اغوارها وبیان مکنوناتها وماهیتها وعوامل کمالها التی ترقیها الی اعلی درجات السمو الانسانی التی یریدها لها الله تعالی، فالنفس والروح وان اختلفتا فی الدلاله والمصادیق فان کلیهما یحتاج الی تربیه فهی لوامه تاره واماره بالسوء تاره اخری، ومنقاده للهوی حینا ومطمئنه حینا آخر، فمن تقلباتها ندرک حاجتها للتربیه وربط الزمام ونظرا لاهمیه الموضوع فقد تعرض البحث لابراز منهج الامام علی ع ومنظوره فی حل المشکلات الروحیه، اذ وقف عند اقسام النفس وقفه تاملیه، وقسمها الی اربعه اقسام: النامیه النباتیه، والحسیه الحیوانیه، والناطقه القدسیه، والکلیه الالهیه، وکشف ان لکل نوع منها ماهیته، وکل هذه الاقسام تحتاج الی تربیه فی مراحلها التطوریه اضف الی ذلک تعرض البحث الی کشف ماهیه النفس من خلال دلالاتها فی القرآن الکریم ونصوص نهج البلاغه ولا سیما خطبه الامام علی ع الافتخاریه، وکذا حل اشکالیه الروح والنفس التی کانت محل اهتمام العلماء، فقد کشف الامام ع ان النفس هی النفس الانسانیه المقرونه بالجسد، والروح هی الحقیقه الملکوتیه المجرده، وبمجموعها تکون الذات الانسانیه کذلک تعرض البحث لبیان المشکله الاساسیه للبحث وهی التربیه الروحیه وبین انها تعنی الانتقال بماهیه النفس من مرتبه دنیا الی مرتبه علیا، وانتقال السلوک تبعا لها من مستوی الی آخر اعلی منه، وضبط زمامها باحکام وعدم السماح لها بالانزلاق فی جاده الهوی والضلال وبیان اسس التربیه الروحیه، وهی لتربیه الفطریه والتربیه الدینیه والتربیه السلوکیه وبیان ان اهم عوامل التربیه الروحیه من منظور الامام هی معرفه النفس، وضبطها، وتشخیصها، ومجاهدتها

کلمات کلیدی: روحیه ، سبر ، دلاله ، تربیه ، منظور ، ازدواج .