نویسندگان:

زهرا دهقانی ششدهد¹ ، شبنم زارع عابدینی² ، اورنگ رضائی³ .

¹کارشناس ارشد روانشناسی بالینی

²دانشجوی دکتری، گروه حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل، واحد اردبیل، اردبیل، ایران

³دانشجوی دکتری، گروه حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل، واحد اردبیل، اردبیل، ایران

چکیده فارسی: تبعیض در اعطای تابعیت از طریق نسب پدری و مادری در نظام حقوقی ایران منجر به چالشی برای تابعیت فرزندانحاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی شده است حصری بودن بند ۲ ماده ۹۷۶ قانون مدنی در پذیرش نسبپدری، و تنظیم مبهم بند ۴ ماده ۹۷۶ ، این سوال را ایجاد نموده که آیا فرزندان متولد از مادران ایرانی میتوانند تابعیتاصلی ایرانی داشته باشند؟به این منظورماده واحده ی سال ۱۳۸۵ تصویب گردید که به دلیل کاستیهای ماده واحده۱۳۸۵ جهت اعطای تابعیت به این فرزندان، در سال ۱۳۹۸ قانون اصلاح ماده واحده به تصویب رسید این مقاله با بررسیتوصیفی تحلیلی ماده واحده ۹۸ به این نتیجه میرسد که گرچه قانون اعطای تابعیت اکتسابی به فرزندان متولد از مادرایرانی و پدر خارجی را بدون توجه به ملاحظات راجع به تابعیت مضاعف تسهیل مینماید، اما براساس بند ۴ ماده ۹۷۶قانون مدنی همچنان مصادیق اعطای تابعیت اصلی شامل مواردی میشود که فرزند متولد از مادر ایرانی از آن محروماست همچنین قانونگذار تعلق تابعیت اکتسابی به این فرزندان را منوط به شرایطی از جمله فقدان مشکل امنیتی نمودهاست قانونگذار با تاکید بر شرط ازدواج شرعی والدین، الزامات قانونی ازدواج با اتباع بیگانه را بدون ضمانت اجرایحقوقی رها ساخته است، در حالیکه آییننامه آن را محدود به ازدواجهای شرعی قبل از اجرای قانون نموده است همچنین تبصره ۲ ماده واحده به طور کلی برای اشخاص بدون تابعیت متولد در ایران از پدر و مادری که یکی از آنهادر ایران متولد شده باشد، امکان تابعیت ایرانی را فراهم کرده است

کلمات کلیدی: تابعیت ، آپارتاید ، بیگانگان ، اتباع ، نسب پدری ، نسب مادری ، ازدواج .