نویسندگان:

محمدرضا نیلی¹ ، راضیه برزگر² ، خدیجه علی‌آبادی³ .

¹دانشیار گروه علوم تربیتی ، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه اصفهان ، ایران

²دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه علامه طباطبایی

³دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده فارسی: پژوهش حاضر با توجه به اهمیت و تأثیر الگوهای طراحی آموزشی خصوصاً الگوهای طراحی گانیه و دیک و کاری در حوزه فعالیت‌های آموزشی انجام شده و هدف آن مقایسه اثربخشی طراحی آموزشی مبتنی بر الگوهای گانیه و دیک و کاری بر یادگیری، یادداری و انگیزش پیشرفت تحصیلی درس علوم تجربی سال سوم راهنمایی است. نوع پژوهش، شبه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون – پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش، تمام دختران دانش‌آموز پایه سوم راهنمایی شهر اهر در سال تحصیلی 91-1390 بود و از این جامعه به‌طور تصادفی خوشه‌ای، ابتدا یک مدرسه و سپس تعداد سه کلاس 25 نفره به‌عنوان نمونه انتخاب شد. به‌منظور سنجش آزمودنی‌ها، آزمون یادگیری و یادداری و پرسشنامه انگیزش پیشرفت تحصیلی(ISM) به کار گرفته شد. ضریب پایایی آزمون یادگیری با استفاده از روش دونیمه کردن 83/0 و ضریب پایایی پرسشنامه انگیزش پیشرفت تحصیلی(ISM) با روش آلفای کرانباخ 81/0 بود. در این پژوهش، گروه آزمایشی یک(25 نفر) به روش مدل طراحی گانیه‌، گروه آزمایشی دو(25 نفر) به روش مدل طراحی دیک و کاری و گروه کنترل(25 نفر) به شیوه مرسوم آموزش دیدند. پس از جمع‌آوری داده‌ها، در تجزیه و تحلیل داده‌ها از شاخص‌های آمار توصیفی(میانگین، انحراف استاندارد) و آمار استنباطی (تحلیل کوواریانس و تحلیل واریانس چند متغیره و آزمون بن فرونی) استفاده شد‌ و با استفاده از نرم افزار spss ‌محاسبه شد. نتایج نشان داد به‌کارگیری الگوی گانیه در طراحی آموزشی درس علوم تجربی در مقایسه با الگوی دیک و کاری باعث افزایش یادگیری و یادداری می‌شود، اما از نظر انگیزش پیشرفت بین گروه‌ها تفاوت معناداری وجود ندارد.

کلمات کلیدی: یادگیری ، طراحی آموزشی ، انگیزش پیشرفت تحصیلی ، یادداری ، الگوی گانیه ، الگوی دیک و کاری .

Comparing the effectiveness of instructional designs based on Gagne model of learning and Dick & Carey instructional design model on learning, retention and achievement motivation of students

English Abstract: This studywas conducteddue to theimportanceandeffectiveness ofinstructionaldesign models speciallyGagne modelin the field ofeducational activities, and aimed at comparingthe effectiveness of Gagne model of learning and Dick & Careyinstructional design model on learning, retention and achievement motivation of third grade students in science course. The design of the research was quasi–experimentalwithpretest-posttestandcontrol group.The population of the study wasallthe third-grade girl students ofAharcity inthe academic year of1390-91. A sample of 3 classes including 25 students each was selected using cluster random method. Instruments used toinvestigate the variables were learning, retention test and achievement motivation questionnaire (ISM).Validity of the tests was investigated using instructional designexperts,stakeholdersand anumber oflearners. The reliabilityof learningtestusing split-half methodturned out to be 0/83 andthe reliabilityof achievementmotivationquestionnaire(ISM)using Cronbach\'s alpha method was 0/81.The first experimental group (25 students) was trained based on Gagne learning model for 8 sessions (every sessionlasted for 45 minutes), the second experimental group (n=25) was taught based on Dick & Carey instructional designmodeland the control group(n = 25) based ontraditionalmethod. Descriptive (mean, standarddeviation) and inferential statistics (Analysisof covariance, Multivariate analysis of variance and Bonferroni test)were used to analyze the data usingSPSSsoftware.The results revealed that applying Gagne learning model compared with Dick & Carey instructional design model increased learning andretention in the students; however, nosignificant difference inachievement motivationwas found between groups.