نویسندگان:

عباس رزاقی¹ ، مصطفی قادری² ، کامبیز پوشنه³ ، علیرضا عصاره⁴ .

چکیده فارسی: مقدمه: تعامل فقط به روابط چهره به چهره بین معلم و دانش آموزان در کلاس درس محدود نمی‌شود، بلکه بین معلم و دانش آموزان از طریق فناوری در یک محیط آنلاین نیز رخ می‌دهد و یکی از مهمترین مؤلفه‌های هر تجربه یادگیری است. تصور یادگیری بدون تعامل بی‌معنی است و این عنصر نقشی اساسی در اثربخشی و موفقیت سیستم‌های یادگیری ترکیبی امروزی ایفا می‌کند. در مطالعات گذشته به تأثیر تعامل بر یادگیری آنلاین کمتر پرداخته شده است و تحقیقات تجربی پراکنده‌ای وجود دارد که نشان دهد چگونه باید تعاملات آنلاین را برای بهبود یادگیری معنادار و اثربخش بکار برد. بنابراین هدف از سنتزپژوهی حاضر، شناسایی انواع تعامل در محیط یادگیری آنلاین بوده و اینکه تعامل چه اثراتی خواهد داشت و چگونه می‌تواند در برنامه درسی آنلاین مؤثر باشد. سؤالات پژوهش حاضر شامل موارد زیر است: شاخص‌های تعامل آنلاین کدامند؟، تعامل در محیط یادگیری آنلاین چه اثراتی دارد؟ و  چه عواملی در اثربخشی تعامل در برنامه درسی آنلاین نقش دارند؟ روش: پارادایم پژوهش حاضر کیفی است و از میان رویکردهای مختلف تحقیق کیفی برای ارائه انواع تعامل، اثرات و عوامل اثربخشی تعامل در برنامه درسی آنلاین، از سنتز پژوهی استفاده گردید که شکل خاصی از پژوهش مروری است. سنتز پژوهی برای توصیف رویکردهای ‌ترکیب، تجمیع، ادغام و سنتز تحقیقات اولیه استفاده می‌شود. معیارهای ورود برای پژوهش‌های تجربی(مقالات معتبر فارسی و انگلیسی، از 2005 تا 2021) و معیارهای خروج(مقالات نامعتبر، قبل از 2005) است.جامعه هدف این پژوهش، ادبیاتی در حوزه یادگیری، برنامه درسی آنلاین و متون مرتبط با آموزش- یادگیری الکترونیکی است و حجم نمونه برای ادبیات مرتبط نیز تا حدی است که پژوهشگر بر اساس معیارهای ورودی و خروجی در روش سنتز پژوهی به پاسخ سوالات پژوهش دست یابد. برای سنتز پایانی 41 پژوهش انتخاب شدند. بحث و نتیجه گیری: تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان می دهد که بین یادگیرنده، یاددهنده، محتوا، فناوری و پشتیبان تعامل‌های چندگانه با خود و با یکدیگر وجود دارد. همه این تعاملات  بر اساس شبکه‌ای از روابط به هم متصل شده‌اند و همه آنها بخشی از یک سیستم گسترده‌تر هستند و با درگیر کردن فعال دانش‌آموزان در یادگیری آنلاین،  به عنوان  محوری  برای تجربه یادگیری موفق در نظر گرفته می‌شوند. تغییرات در هر یک از این عناصر بر روی عناصر و سطوح دیگر تعامل تأثیر می‌گذارد. اثرات تعامل شامل پردازش ایده ها و پاسخ آگاهانه به سؤالات و مشکلات، ایجاد مباحث عمیق و مستدل، تمرکز علمی، ایجاد احساس تعلق، فراهم کردن تجربه غیر شخصی، ایجاد اهداف، ارزشهای مشترک و احساس اعتماد، فشار زمانی کمتر، کاهش انزوا و ترس،  مشارکت گسترده یادگیرندگان، رفع شکاف ارتباطی، امکان ایجاد دانش جدید، فراهم کردن تجربه یادگیری مستمر و انگیزه پیشرفت مداوم، تقویت تفکر انتقادی، عملکرد تحصیلی بهتر، مشارکت در یادگیری فعال است و اثربخشی تعامل به واسطه عواملی همچون بازخورد فوری، همزمانی یا فراوانی تعامل، تعامل غیر شخصی، ماهیت سوالات بحث، عوامل کاهش دهنده برای سطح پاسخ ‌یادگیرندگان، اجتماع یادگیری، ویژگی‌های یادگیرندگان، تسهیلگری معلمان محقق می‌شود. پس از تجزیه و تحلیل داده‌ها برای اعتباریابی با استفاده از روش دلفی فازی، سوالاتی به تعداد شاخص‌ها تهیه و در اختیار 32 نفر از متخصصین در دو دور قرار گرفت. برای بیان اهمیت هر شاخص از متغیرهای زبانی بر اساس طیف لیکرت استفاده و به اعداد فازی مثلثی تبدیل شد. سپس میانگین فازی از امتیازات اخذ و به عدد قطعی تبدیل شد. بر این اساس اختلاف میانگین دور اول و دوم دلفی فازی از عدد 0.1 کمتر شده است که نشان از اجماع خبرگان درباره معیارها و شاخص‌های تعامل بدست آمده است. چارچوب این مطالعه می‌تواند به سیاست گذاران، برنامه‌ریزان و دست‌اندرکاران حوزه تعلیم و تربیت کمک کند تا از انواع تعامل ارائه شده در این بررسی در برنامه درسی آنلاین استفاده کنند. همچنین عوامل اثربخشی تعامل را برای بهبود و ارتقاء یادگیری و توانایی‌های بالقوه یادگیرندگان متنوع بکار گیرند. توصیه می‌شود برای یک یادگیری اثربخش، زمینه برای تعامل‌های چندگانه فراهم گردد و نتایج یادگیری حاصل از تعامل، رابطه بین درک یادگیرندگان از عملکرد تعاملی و فراوانی استفاده آنها از تعاملات چندگانه بررسی شود.

کلمات کلیدی: یادگیری آنلاین، سنتز پژوهی، انواع تعامل، اثرات تعامل، عوامل اثربخشی تعامل .

Interaction in the online curriculum

English Abstract: Introduction: Interaction is not limited to face-to-face relationships between the teacher and students in the classroom, but also occurs between the teacher and students through technology in an online environment. And it is one of the most important components of any learning experience. The idea of learning without interaction is meaningless, and this element plays a fundamental role in the effectiveness and success of today's blended learning systems. In past studies, the effect of interaction on online learning has been less discussed, and there is scattered empirical research that shows how online interactions should be used to improve meaningful and effective learning. Therefore, the purpose of the current research is to identify the types of interaction in the online learning environment and what effects the interaction will have and how it can be effective in the online curriculum. The questions of the current research include the following: What are the indicators of online interaction? What are the effects of interaction in the online learning environment? And what factors contribute to the effectiveness of interaction in the online curriculum? Method: The paradigm of the current research is qualitative, and among the different qualitative research approaches, research synthesis was used to present the types of interaction, effects and effectiveness factors of interaction in the online curriculum, which is a special form of review research. Research synthesis is used to describe the approaches of combining, aggregating, integrating and synthesizing primary research. The inclusion criteria for experimental research include valid Persian and English articles from 2005 to 2021, and the exclusion criteria include invalid articles before 2005. The target population of this research is literature in the field of learning, online curriculum and texts related to e-learning, and the sample size for related literature is to the extent that the researcher can reach the answers to the research questions based on the input and output criteria in the research synthesis method. 41 studies were selected for the final synthesis. Discussion and conclusion: The data analysis shows that there are multiple interactions between the learner, the instructor, the content, the technology, and the support. All of these interactions are connected by a web of relationships and are all part of a larger system and are considered central to a successful learning experience by actively engaging students in online learning. Changes in each of these elements affect other elements and levels of interaction. The effects of interaction include processing ideas and consciously answering questions and problems, creating deep and well-reasoned discussions, scientific focus, creating a sense of belonging, providing an impersonal experience, creating goals, shared values and a sense of trust, less time pressure, reducing isolation and fear. , broad participation of learners, closing the communication gap, the possibility of creating new knowledge, providing a continuous learning experience and motivation for continuous improvement, strengthening critical thinking, better academic performance, participation in active learning and the effectiveness of interaction is achieved by factors such as immediate feedback, simultaneity or frequency of interaction, non-personal interaction, the nature of discussion questions, reducing factors for the response level of learners, learning community, characteristics of learners, teachers' facilitation. After analyzing the data for validation by using the fuzzy Delphi method, questions with the number of indicators were prepared and given to 32 experts in two rounds. To express the importance of each index, linguistic variables were used based on the Likert scale and converted into triangular fuzzy numbers. Then, the fuzzy average of the scores was obtained and converted into a definite number. Based on this, the difference between the average of the first and second rounds of fuzzy Delphi is less than 0.1, which shows the consensus of experts about the criteria and indicators of interaction. The framework of this study can help policy makers, planners and practitioners in the field of education to use the types of interaction presented in this review in the online curriculum. Also, use interaction effectiveness factors to improve and enhance learning and the potential abilities of diverse learners. It is recommended that for an effective learning, the context for multiple interactions is provided and the learning results obtained from the interaction, the relationship between the learners' understanding of interactive performance and the frequency of their use of multiple interactions are examined.  

Keywords: research synthesis , Online learning , interaction types , interaction effects , interaction effectiveness factors .