نویسندگان:

¹استادیار گروه روانشناسی تربیتی، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران

چکیده فارسی: خویشتنداری نوجوانان عامل مهمی در در برابر فشار همسالان در برقراری ارتباط با جنس‌مخالف محسوب می‌شود. هدف پژوهش حاضر، بررسی عوامل خویشتن‌داری نوجوانان و مقاومت در برابر فشار همسالان در ارتباط با جنس مخالف است. این پژوهش به روش کیفی و با استفاده از رویکرد نظریه داده بنیاد انجام شد. به‌منظور دستیابی به این هدف ۱۴ نفر از نوجوانان دختر واجد شرایط به روش هدفمند انتخاب شدند. جمع‌آوری اطلاعات از طریق مصاحبه های نیمه‌ساختاریافته و تجزیه‌وتحلیل داده‌ها بر اساس نظریه زمینه‌ای و طی سه مرحله؛ کد باز، کد محوری و کد انتخابی کدگذاری شد. با کدگذاری یافته‌ها عوامل موثر در خویشتن‌داری نوجوانان و مقاومت در برابر فشار همسالان در ارتباط با جنس‌مخالف در عوامل‌ علی، عوامل زمینه‌ای، شرایط تسهیل‌گر و مداخله‌گر، راهبردهای مقاومت و پیامدها طبقه‌بندی شد. مفهوم هسته‌ای به دست‌آمده از تحلیل یافته‌ها، بیانگر آن است آن است که رابطه ایمن با والدین و تکیه بر آنان در ارضای نیازها، موجب تقویت خویشتنداری نوجوانان و مصونیت آنان در برابر فشار همسالان می‌شود. لذا توصیه می‌شود علاوه‌بر آموزش مهارت‌های خودمراقبتی به نوجوانان؛ درباره لزوم تحکیم پیوندهای عاطفی با نوجوانان و ایجاد فضای امن روانی در خانواده به والدین آموزش‌های لازم ارائه گردد.

The foundations of self-restraint and resistance of adolescents against peer pressure in relation to the opposite sex

English Abstract: Adolescent abstinence is considered as an important factor against peer pressure in communicating with the opposite sex. This research is aimed to investigate the factors playing key roles in improving the adolescent’s abstinence and resistance to peer pressure.This research was conducted using a qualitative method through the grounded theory approach. In order to achieve this goal, 14 qualified teenage girls were selected by purposive sampling. Data collection via semi-structured interviews and data analysis were based on the grounded theory encompassing three stages: open, central and selective coding. By coding the findings, effective factors were classified into 6 categories: causal factors, background factors, facilitating and intervening conditions, resistance strategies and consequences. The core concept deduced from this analysis indicates that satisfying needs in a safe and reliable relationship with parents strengthens adolescents' abstinence and their invulnerability to peer pressure. Therefore, in addition to teaching self-care skills to teenagers, It is highly recommended for parents to be provided with necessary education regarding the necessity of establishing convivial and strong emotional bonds with teenagers along with creating a psychologically-safe family atmosphere.