چکیده: عقل عالي ترين نعمتي است كه خداي بزرگ به انسان عنايت فرموده و تمام امتياز انسان نسبت به ساير موجودات به عقل اوست و عقل را به معني قوه فهم و رساننده به حقيقت مي دانند. شيخ صدوق و شيخ مفيد از متكلمان برجسته شيعه هستند كه در بررسي رابطه عقل و دين، رويكردهاي متفاوتي اتخاذ كرده اند. صدوق با تأكيد بر نقل و نصوص ديني،از روايات مشتمل بر استدلال‌هاي عقلاني نيز بهره گرفته است، در حاليكه مفيد با توجه ويژه به عقل به اثبات گزاره‌هاي ديني و دفاع از آنها پرداخته است.با وجود اشتراكات اين دو متكلم در مباني اعتقادي تفاوتهاي روش شناختي آنها در تبيين و اثبات احكام ديني قابل توجه است.تحقيق رو به رو رابطه‌اي كه بين عقل و دين وجود دارد را از ديدگاه شيخ مفيد(ره) و شيخ صدوق(ره)بررسي كرده و به نوشتن نظرات اين دو عالم پرداخته است. حس و عقل، به تنهايي، توانايي رساندن انسان به سعادت كامل را ندارند و ناتواني خود در درك جزئيات مسير رستگاري را تصديق مي‌كنند. از همين رو، به ابزاري دقيق‌تر و كارآمدتر چشم دوخته‌اند كه بتواند ارتباط ميان زندگي اين جهان و جهاني ديگر را توضيح داده و انسان را به سوي كمال نهايي راهنمايي كند. آفريدگار آسمان‌ها و زمين كه خود را احسن الخالقين خوانده است، اين كاستي را با فرآيند وحي جبران كرده است. عقل معارف وحياني را مي‌پذيرد و وحي، شرط ورود به قلمرو خويش را وانهادن عقل بر مي‌شماردمن نيز بر اين باورم كه بدون هدايت و تبيين درست، امكان شناخت كامل مسير رستگاري وجود ندارد. ايمان دارم كه وحي، راهنمايي است كه بشر را به سوي كمال حقيقي سوق مي‌دهد. عقل و استدلال به منزله ي عصايي در دست كوران و نابينايان است كه اگر لطف و دلسوزي روشن ديدگان و راه شناسان نباشد كارآيي چنداني نخواهد داشت.